________________
सुधाटीका स्था०३३०१सू०१४ धर्माचार्यादीनामशक्यमत्युपकारित्वनिरूपणम् ६३९ ___ अथ भर्तुर्दुष्पतिकरतां प्रदर्शयति- केइ महच्चे' इत्यादि, कोऽपि न सर्वः, महती अर्चा-एश्वर्यादिरूपं तेजो यस्य स महार्चः । यद्वा-महाश्चासौ अय॑श्च-अर्थपतितया पूज्य इति महार्यः । अथवा महात्य-महत्त्वं, तद् योगान्माहत्यः, ऐश्वर्यसंपन्न इत्यर्थ', दरिद्र-कञ्चिद् दरिद्रपुरुपं समुत्कर्पयेत् धनादि दानेनोत्कृष्ट कुर्यात् । ततः स समुत्कृष्टः धनादिसमृद्धः सन् पश्चात्-स्वपोषकस्य परोक्षे पुरश्च-तत्समक्षं विपुलानाम्-उदारणां भोगानां-शव्दादिविषयानां समितिःसमुदयः सामग्नीत्यर्थः, तया समन्वागत:- युक्तश्चापि विहरेत्-तिष्ठेत् । ततः पश्चात् खलु स महार्यः-दरिद्रपोषकः स्वामी अन्यदा कदाचित् दरिद्रीभूतः दुर्भाग्यवशादति दु स्थितो जातःसन् तस्य स्वपोषितस्य दरिद्रस्य अन्तिके-समीपे हव्यम्-अनन्यशरणतया शरणस्य तत्र शक्यत्वाभिसन्धेः आगच्छेत् तदा स दरिद्रःयुक्त किये गये करोड़ो उपकार से भी प्रत्युपकार नहीं किया जा सकता है क्यों कि सम्यक्त्व दान से आत्मा की भवपरम्परा विश्वस्त (नप्ट) होजाती है अन्य उपकारों से नहीं।।
अव सूत्रकार स्वामीका उपकार अन्य प्रत्युपकारों द्वारा अशक्य है यह प्रकट करते हैं-"के महच्चे" इत्यादि-जिसके पास ऐश्वर्यादि तेजरूप अर्चा महती है, अथवा लोक में जो विशिष्ट सम्पत्ति शाली होने से जनता से मान्य हुआ है अथवा-जो सब प्रकार के ऐश्वर्य से सम्पन्न है ऐसा कोई मनुष्य किसी दरिद्रपुरुप को धनादिप्रदान द्वारा उत्कृष्ट कर देता है, इस तरह वह दरिद्र पुरुष अपनी दरिद्रता से छूटकर धनसंपन्न बन जाता है और कालान्तर में दरिद्रता के चक्कर में पड़े हुए अपने पोषक को प्रत्यक्ष और परोक्ष में हर तरह से सहायता વાળી શકાતું નથી, કારણ કે સમ્યકત્વ દાનથી આત્માની ભવપરંપરા નષ્ટ થતી જાય છે–અન્ય દાનથી (ઉપકારથી) એવું બનતું નથી.
હવે સૂત્રકાર એ વાત પ્રકટ કરે છે કે ભન્ત (પિષણકર્તા) ના ઉપકારને प्रत्यु५४२ ४२वानु जय ५५ ०४२ छ-" केइ महच्चे" त्यादि.
જેની પાસે ઐશ્વર્યાદિ તેજરૂપ અર્ચા મહતી (ઘણું જ) છે, અથવા જે વિશિષ્ટ સમ્પત્તિશાળી હોવાથી સંસારમાં જનતા દ્વારા માનનીય ગણાય છે, અથવા જે સઘળા પ્રકારના ઐશ્વર્યથી સંપન્ન છે એ કે મનુષ્ય, કોઈ દરિદ્ર મનુષ્યને ધનાદિ અર્પણ કરીને તેની ઉન્નતિ કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. આ રીતે તે દરિદ્ર મનુષ્ય પિતાની દરિદ્રતામાંથી મુકત થઈને ધનવાન બની જાય છે હવે કમનસીબે પેલે દાતા દરિદ્ર બની જાય છે. તેની સહાયતાથી ધનવાન બનેલ માણસ તેને પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રીતે દરેક પ્રકારની મદદ કરે
