________________
सुंधा ठीका स्था०३ उ०१० २६ निर्वतानां सनतनचोत्पत्तिनिरूपणम् ६८५ वासे इत्यर्थः, नैरचिकतया - नारकत्वेन उपपद्यन्ते । ते त्रयः के ? इत्याह- ' तंज'त्यादि, तद्यथा - ते यथा राजानः, चकवर्यादयः, माण्डलिका :- मण्डलाधिपतयः ये च पुन महाराः - पञ्चेन्द्रियादि व्यपरोपणमभृतिकर्मकारिणः पञ्चन्द्रिय घात केत्यर्थः । कुटुम्बिन इति । एवद्विषयमाह-'नमो' इत्यादि । लोके त्रयः पुरुषाः, Career ? इत्याह 'ससीला' सशीला शीलसंपन्नाः, सत्रताः प्राणातिपात विरमणाद्यणुव्रतयुक्ताः, सगुणा: दर्शनचारित्ररूपगुणसहिताः क्षान्त्यादिरूपगुणमहिता वा समर्यादाः- प्रतिपन्नपरिपालनादि मर्यादा संपन्नाः, धर्मनियमव्यवस्थायुक्ता वा, सप्रत्याख्यानपोषधोपवासाः - पूर्वी कस्वरूपप्रत्याख्यानपोपधोपवाससहिताः, में सप्तमीत्व की निवृत्ति के किये दिया है यदि यह पद इस पृथिवी के साथ नहीं दिया जाता तो इस तमस्तमा के ऊपर की रत्नप्रभापृथिवी भी सातवीं हो सकती है अतः यह सातवीं न मानी जावे इसीलिये इसके साथ अधः पद प्रयुक्त किया गया है । अप्रतिष्ठान यह नरकावास पांच नरकावासों के मध्य मे स्थित है माण्डलिक पद से मण्डलाधिपतियों का ग्रहण हुआ है तथा जो जीव रातदिन महारंभवाले होते हैं, - पंचेन्द्रियादि जीवों के व्यपरोपण आदि कार्य मे लगे रहते हैं, ऐसे जीव भी मरकर अप्रतिष्ठान नरकावास से नैरयिक की पर्याय से उत्पन्न हो जाते हैं । तथा जो जीव इन पूर्वोक्त मनुष्यों की अपेक्षा शीलसंपन्न होते हैं, प्राणातिगत विरमण आदि व्रतों के आराधक होते हैं, दर्शन चारित्ररूप गुणों से अथवा आन्त्यादि रूप गुणों से युक्त होते हैं प्रत्याख्यान सहित पौषधोपवास करते हैं ऐसे पुरुष कालमास में सरणकर सर्वार्थसिद्ध नामके महाविमान में देव की पर्याय से उत्पन्न हो जाते
પ્રભા પૃથ્વીને પણ સાતમી પૃથ્વી ગણવાના પ્રસગ ઊભે થાય છે જો સતમી તમસ્તમા પૃથ્વીને અધસપ્તમી ન કહેવામાં આવે તે સૌથી ઉપરની રત્નપ્રભા પૃથ્વીને પણ સાતમી પૃથ્વી કહી શકાય છે. અપ્રતિષ્ઠાન નામને નરકાવાસ અધ.સપ્તમીના પાંચ નરકાવાસાની મધ્યમાં છે. માંડલિક પ૬થી મડલાધિપતિ એને ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે તથા જે જીવેા મહા આર ભાળા હૈય છે. પંચેન્દ્રિયાદિ જીવેાના વધાદિની પ્રવૃત્તિમા રાતદિન રચ્યાપચ્યા રહે છે, તે જીવે પણ મરીને અપ્રતિષ્ઠાન નરકાવાસમાં નારકની પર્યાયે ઉત્પન્ન થાય છે
જે જીવેા શીલયુક્ત હાય છે, પ્રાણાતિપાત વિરમણુ આદિ તેના આરાધક હોય છે, દન ચારિત્રરૂપ ગુણેાથી અથવા ક્ષાન્ત્યાદિ રૂપ ગુણેાથી યુક્ત હોય છે, પ્રત્યાખ્યાનથી અને પૌષધેાપવાસથી યુકત હોય છે, એવાં જીવે મનુષ્યભવ સંબધીનું તેમનું આયુષ્ય પૂરૂ કરીને સર્વાસિદ્ધ નામના મહા વિમાનમાં દેવની પર્યાયે ઉત્પન્ન થઈ જાય છે એવાં જીવા ચક્રવતી માહિ
