________________
६८४
स्थान
त्ररूपेभ्यः क्षान्त्यादिलक्षणेभ्यो वा निष्क्रान्ताः । निर्मर्यादा:- प्रतिपन्नपरिपालनादि मर्यादा रहिता, धर्मनिव्यवस्था रहिता वा, निमत्याख्यानपौषधोपचासा:प्रत्याख्यानं-परिहरणीयवस्तु परित्यागः, नमस्कारसहितादि वा पौपवः - अष्टम्यादि पर्व दिनानुष्ठेयः शास्त्रविहितोऽनशनादिवत विशेष, तत्रोपचसनमुपवासः पौषधोपवासः 'तौ प्रत्याख्यानपौत्रोपस निष्क्रान्तौ येषां ते तथा तद्रहिता इत्यर्थः, एतादृशाः पुरुषाः कालमासे - कालावसरे कालं कृत्वा मृत्वेत्यर्थः अथ सप्तम्याम्अधोभागस्थितायां सप्तम्यां पृथिव्यां तमस्तमायामित्यर्थः, अधोग्रहणं विना सप्तमी उपरिष्टाच्चिन्त्यमाना रत्नप्रभाऽपि स्यादित्यधोग्रहणम्, तत्र - अप्रतिष्ठानेअप्रतिष्ठाननामके नरके - नरकावासे पञ्चानां नरकावासानां मध्यस्थिते नरकाहैं, तथा स्थूलप्राणातिपात विरमण आदि अणुव्रतों से रहित होते हैं तथा दर्शन चारित्र रूप अथवा क्षान्ति आदि रूप गुणों से रहित होते हैं तथा स्वीकृत व्रतादिकों के परिपालनादि रूप मर्यादा से रहित होते हैं अथवा धर्मनियमों की व्यवस्था से रहित होते हैं, परिहरणीयचस्तु का त्याग करना सो प्रत्याख्यान है और अष्टमी आदि पर्वदिनों में शास्त्रविहित अनशनादिवतों का पालन करना पौषध है, इन प्रत्याख्यान और अनशानादिवतों का जो पालन नहीं करते हैं। क्योंकि वे इसी तरह की परिस्थिति में वर्तमान रहकर अपना जीवन समाप्त कर देते हैं । अतः ऐसे चक्रवर्ती आदि पुरुष अधः सप्तमी पृथिवी मे स्थित अप्रति ष्टान नाम के नरकावास में नैरयिक की पर्याय से उत्पन्न होते हैं सप्तमी पृथिवी के साथ जो अधः पद दिया है वह रत्नप्रभा पृथिवी
પાત વિરમણુ આદિ અણુ તેાથી રહિત હાય છે, તથા દન ચારિત્રપ અથવા ક્ષમા આદિરૂપ ગુણુાથી રહિત હાય છે, તથા સ્વીકૃત નાદિ કાના પરિપ લન આદિરૂપ મર્યાદાથી રહિત હાય છે, અથવા ધનિયમેાની વ્યવસ્થાથી રહિત હોય છે. ત્યાગ કરવા ચેાગ્ય વસ્તુને ત્યાગ કરવું તેનું નામ પ્રત્યાખ્યાન છે. આમ આદિ પર્દિનામાં શાસ્ત્રવિહિન અનશન અસિકનું પાલન કરવું તેનું નામ પૌષધ છે યુ ક્ત જીવા તે પ્રત્યાખ્યાન અને અનશનાદિ વ્રતનું પાલન કરતા નથી, કારણ કે તેઓ કાલેગેમાં જ રચ્યાપચ્યા રહીને પેાતાનું આખુ જીવન સમપ્ત કરી નાખે છે. તેથી એવાં ચક્રવર્તી આદિ પુરુષ અધ.સપ્તમી પૃથ્વીમાં આવેલા અપ્રતિષ્ઠન નામના નરકાવાસમાં નારકની પર્યાયે ઉત્પન્ન થઈ જાય છે અહીં સાતમી પૃથ્વીની સાથે · અધઃ ' પદ્મના પ્રયાગ કરવાનું કારણુ એ છે કે જો અહીં આ અધઃ' પદના પ્રયોગ ત કરવામાં આવે તા રત્ન
"
