________________
४४८
থানা पर्वतस्य उत्तरदक्षिणेन द्वे वर्षे प्रज्ञते तद्यथा-तथैव, नानात्वम् कूटशाल्मलिश्चैत्र महापद्माश्चैप, देवौ गरुडश्चैव, वेणुदेवः पुण्डरीकश्चैव । पुष्करवरद्वीपाद्ध खल्लु द्वीपे द्वे भरते द्वे ऐरवते यावत् द्वौ मन्दरी, द्वे मन्दरचूलिके । पुष्करवरस्य खल्लु द्वीपस्य वेदिका द्वे गव्यूती ऊर्ध्वमुञ्चत्वेन प्रज्ञप्ता । सर्वेपामपि खलु द्वीपसमुद्राणां वेदिका । द्वे द्वे गव्यूती ऊर्ध्वमुच्चत्वेन प्रज्ञप्ताः ।। मू० ३५ ॥
टीका-'जंबुद्दीवस्स ' इत्यादि, सुगमम् ।
नवरं-वेदिका-प मवरवेदिका, सा च-पञ्चशतधनुर्विस्तीर्णा जम्बूद्वीपजगत्या बहुमध्यदेशभागे परिक्षेपेण जगति परिमिता, उभयतो वनपण्डपरिता गवाक्षणदिशा में दो वर्ष कहे गये हैं ये भी पहुसम आदि पूर्वोक्त विशेषणों वाले हैं यहां कूटशाल्मलि और महापद्मवृक्ष है देव-गरुडवेणुदेव और पुण्डरीक हैं पुष्करबरडीपार्ध द्वीप में दो भरत हैं। दो ऐरवतक्षेत्र हैं यावत् दो सन्दर हैं, दोमन्द्रचूलिकाएँ हैं पुकारवर द्वीप की वेदिका दो गम्यूति प्रमाण ऊँची है। जितने भी द्वीप और समुद्र हैं उन सप की वेदिका ऊँचाई में दो दो गव्यूतिप्रमाण है।
टीकार्थ- ३५ या वन यद्यपि सुगम है फिर भी जो विशेषता है वह इस प्रकार से है-वेदिका से यहां पद्मवर देदिका गृहीत हुई है यह पद्मवरवेदिका पांचसी धनुविस्तीर्ण-चौड़ाई वाली है जम्बूद्वीप की जगती के बहुमध्यदेशभाग में यह स्थित है अतः परिक्षेप की अपेक्षा આવેલાં છે, તે બને ક્ષેત્રે પણ બહુસર આદિ પૂર્વોક્ત વિશેષ વળાં છે. ત્યાં પણ કૂટશામલિ અને મહાપદ્રવૃક્ષ છે અને તેમાં નિવાસ કરનારા ગરુડ વેણુદેવ અને પુંડરીક નામના દેવે છે, તે ક્ષેત્રોનાં નામ પણ ભરત અને અરવત શ્રેત્ર જ છે. પુકરવર હીપાર્ષમાં આ રીતે બે ભરતક્ષેત્ર, બે અરવત ક્ષેત્ર આદિ છે અહીં આદિ પદ દ્વારા એ પ્રકટ કરવામાં આવ્યું છે કે ત્યાં બે મન્દર છે અને બે મન્દરચૂલિકા” પર્યન્તનું ઉપર્યુકત બધું છે. પુષ્કરવાર દ્વીપની વેદિક છે, ગભૂતિ (કેશ) પ્રમાણ ઊંચી છે. જેટલાં દ્વીપ અને સમુદ્રો છે તે બધાંની વેદિકાની ઊંચાઈ બબ્બે ગલૂતિપ્રમાણુ સમજવી.
ટીકાર્ય–આ ૩૫ મું સૂત્ર છે કે સુગમ છે, તે પણ તેમાં જે વિશેથતા છે તે આ પ્રમાણે છે-વેદિક પદના પ્રયોગ દ્વારા અહીં પાવર વેદિક ગ્રહીત કરવામાં આવેલ છે. તે પદ્મવર વેદિકા ૫૦૦ ધનુષના વિરતારવાળી (4statणी ) छे.
જંબુદ્વીપની જગતીના (કેટન) બહુમધ્ય દેશભાગમાં તે આવેલી છે. તેથી પરિક્ષેપ (પરિધિ) ની અપેક્ષાએ તે જગતી પ્રમાણ છે. તેથી બન્ને તરફ
