Sindur Prakar Stava Vachna

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 7

તેમ જ સુખનો રાગ અને દુ:ખનો દ્વેષ એ અવિરતિ છે. આજે નક્કી કરવું છે કે ભગવાનની ભક્તિથી પુણ્ય ભલે બંધાતું, આપણે પાપના નાશ માટે ભક્તિ કરવી છે, પુણ્ય બાંધવા માટે નહિ. આપણે આપણા હૈયાને પૂછવું છે કે પુણ્ય બંધાય એ ગમે છે કે પાપ જાય એ ગમે છે ? ભગવાનની ભક્તિથી પાપ જાય છે, આ પાપના કારણે તો આપણે આપણો સંસાર ઊભો કર્યો છે. હવે પાપ જાય તો મારા સંસારનો પણ નાશ થશે - એમ સમજીને ભગવાનની ભક્તિ કરવી છે. મિથ્યાત્વ જાય તો સમ્યકત્વ મળે, અવિરતિ જાય તો વિરતિ મળે, કષાય જાય તો વીતરાગતા મળે, પ્રમાદ જાય તો કેવળજ્ઞાન મળે અને યોગ જાય તો મોક્ષ મળે.
ભગવાનની ભક્તિ માત્ર ભગવાનની સેવાપૂજા કરવામાં નથી સમાઈ, ભગવાનની આજ્ઞા માનવામાં ભક્તિ સમાયેલી છે. ભગવાનની સેવાપૂજા કરનાર જે ભગવાનનું કહ્યું ન માને તો તેઓની સેવાપૂજા ભક્તિમાં નથી ગણાતી. જે ભગવાનની પૂજા ન કરે, પણ ભગવાનનું કહ્યું માને તે ભગવાનના ભકત છે. સાધુ કરતાં શ્રાવકો ભગવાનની ભક્તિ વધુ કરે છે છતાં સાધુની ભક્તિ ચઢિયાતી કહી છે. કારણ કે સાધુભગવંત ચોવીસ કલાક ભગવાનની આજ્ઞા માને છે. આ ભગવાનનું કહ્યું માનીએ તો આપણાં (૧) પાપ સૌથી પહેલાં નાશ પામે છે. ત્યાર બાદ ભગવાનની ભક્તિ (૨) દુર્ગતિનું દલન કરે છે - એમ જણાવ્યું છે. તમે દુર્ગતિ કોને કહો ? જ્યાં સુખ મળે તે સદ્ગતિ અને જ્યાં દુઃખ આવે તે દુર્ગતિ. આ વ્યાખ્યા આપણી છે. જ્યારે શાસ્ત્રકારો કહે છે કે જ્યાં મોક્ષ મળે તે સદ્ગતિ અને જ્યાં મોક્ષ દૂર થાય તે દુર્ગતિ. કર્મના યોગે જે મળે તેને સદ્ગતિ ન કહેવાય, કર્મના ક્ષયથી જે મળે તેને સદ્ગતિ કહેવાય. તમારે નરકતિર્યંચ ગતિ ટાળીને દેવલોક કે મનુષ્યગતિ જોઈએ છે તેથી તમારી દુર્ગતિ ટળતી નથી.
સવ ‘નરકતિર્યંચગતિ નિવારા’ કહ્યું છે ને ?
નરકતિર્યંચગતિમાં દુ:ખ ઘણું આવે છે માટે તેને ટાળવાની વાત નથી. ત્યાં ધર્મ નથી મળતો, મોક્ષની સાધના થતી નથી માટે તેને દુર્ગતિ કહી છે. મનુષ્યદેવગતિમાં સુખ મળે છે માટે તેને સદ્ગતિ કહી છે - એવું નથી, ત્યાં મોક્ષની આરાધના થાય છે માટે તેને સદ્ગતિ કહી છે. બાકી તો કર્મના યોગે જે ગતિ મળે તેને સદ્ગતિ ન કહેવાય. સદ્ગતિ તો એકમાત્ર પંચમગતિ છે. જેને દુ:ખ ચાલે એવું છે એના જેવું કોઈ સુખી નથી અને જેને સુખ જોઈએ છે - એના જેવું કોઈ દુ:ખી નથી. દુ:ખને દુ:ખ લાગવા ન દે - એવો આ ધર્મ છે. આથી જ ભક્તિના કારણે (૩) આપત્તિનો નાશ થાય છે – એમ જણાવ્યું. દુ:ખ આવે એ આપત્તિ નથી, સુખ જાય એ આપત્તિ નથી. દુ:ખ ટાળવાનું મન થાય અને સુખ ભોગવવાનું મન થાય એ જ આપત્તિ છે. આ આપત્તિનો નાશ ભગવાનની ભક્તિથી થાય છે. ભગવાનની ભક્તિ કરનારને દુ:ખ ખરાબ ન લાગે અને સુખ સારું ન લાગે. એને તો દુ:ખ વેઠી લેવા જેવું લાગે અને સુખ કાઢવા જેવું લાગે. ધર્માત્મા દુઃખની ફરિયાદ ન કરે અને સુખની માંગણી કરે નહિ. ધર્મ કરતી વખતે, દુ:ખ ગમે તેટલું આવશે તે ચાલશે, સુખ જોઈતું નથી : બરાબર ને ? ઉપધાન કરતાં દુ:ખ ગમે તેટલું પડે તો પણ ચાલશે, સામાયિક કરતાં કે પૂજા કરતાં દુ:ખ ગમે તેટલું આવે તોય ચાલશે. કારણ કે ભગવાનની ભક્તિનો આ પ્રભાવ છે કે દુ:ખ દુ:ખ નથી લાગતું. આ ઉપધાનમાં સુડતાલીસ દિવસ ભગવાનની ભક્તિ કરીને પાછા ઘરે જાઓ તો ફરિયાદનો સૂર નાબૂદ થઈ જવો જોઈએ. સંસારમાં બીજાના દુ:ખનો વિચાર કરીએ તો આપણા દુ:ખની ફરિયાદ કરવાનું મન નહિ થાય. આ સંસારમાં દુ:ખનો, ઉપાધિનો, આપત્તિનો પાર નથી તો હવે તે દુ:ખની ફરિયાદ શું કરવાની ? હવે આપણું દુ:ખ કોઈની આગળ રોવાની