________________
પાપો આપણે કરી શકીએ ને ? માટે પરિગ્રહુ બધા પાપનું મૂળ છે. આ પાપનો ત્યાગ કરવો હોય તો કેટલું જોઈએ છે' એના બદલે ‘કેટલું જોઈએ’ એનો વિચાર કરવો. કેટલું જોઈએ છે ? – એનો અંત નથી. કેટલું જોઈએ - એ વિચારીએ તો જ્યાં છીએ ત્યાં જ ઊભા રહેવું પડશે. કેટલું જોઈએ છે ?' એ વિચારવાથી પરિગ્રહનું પાપ ઊભું કર્યું છે. તેનો ત્યાગ કરવા માટે હવે ‘કેટલું જોઈએ !' એ વિચારતા થવું છે. (૧૦) ક્રોધનો જય :
અધિકારો રે...' સ્ત્રી નરકને દેખાડે છે અને નરકમાં પહોંચાડે છે. આગળ તેમણે જણાવ્યું કે ‘આ જ કારણથી હું આ સંસારમાં એક ક્ષણમાત્ર રતિ પામતો નથી, હવે રતિ એકમાત્ર મને સંયમમાં જ છે. સંયમથી જ સુખ પામીશ અને સંયમનું પાલન અરિહંતની આજ્ઞા વહન કરવા દ્વારા કરીશ...' શ્રી કૃષ્ણ વાસુદેવે પણ પોતાની દરેક પુત્રીઓને ભગવાન પાસે મોકલીને દીક્ષા અપાવી. પોતે નિયાણું કરીને આવેલા તેથી નિકાચિત કર્મના યોગે સંસારમાં રહેલા, ભોગો ભોગવતા હતા છતાં રાગ બ્રહ્મચર્ય પર હતો. દરેક છોકરીને ‘રાણી થવું છે કે દાસી’ એમ પૂછતા. પેલી અર્થ ન જાણે તેથી રાણી થવાનું કહે. આથી બધાને ભગવાન પાસે મોકલે. એક પુત્રીને તેની માએ શીખવ્યું કે દાસી થવાનું કહેજે. ત્યારે કૃષ્ણ મહારાજે બાપ હોવા છતાં એવા સાથે પરણાવી કે જે તેને દાસીની જેમ જ રાખે અને સાથે જમાઈને કહ્યું કે જરાક ભૂલ થાય તો ચાબૂકથી ફટકારજે, બાપ થઈને આવું કરે ? અંતે પેલી રોતી રોતી આવી અને રાણી થવાનું કહ્યું, તો તેને દીક્ષા અપાવી. વાસુદેવ હોવા છતાં બ્રહ્મચર્યવ્રત પર પ્રેમ હતો તેનો આ પ્રભાવ હતો. સમકિતીને પરણવું પડે એ બને, પરંતુ પરણવાની ઈચ્છા એની ન હોય.
પાંચમું પરિગ્રહનું પાપ છોડવાનું તો ચોથાના ત્યાગ કરતાં પણ અઘરું છે ને ? સાચું કહો તમને પૈસા જાય અને બૈરી મરી જાય બેમાં દુ:ખ વધારે શેમાં થાય ? આગળ વધીને બેને સાચવવાનો વખત આવે તો કોને વધારે સાચવો ? પત્નીને કે પૈસાને ? પરિગ્રહ એ બધા પાપનું મૂળ છે. પૈસો મૂકીને જ જવાનો છે તો વાપરીને કે છોડીને જવામાં શું વાંધો છે ? આ તો પત્નીની પાસે કામ વધારે કરાવે, નોકરો પાસે કામ કરાવે પણ પૈસો ન ખર્ચે : આ પૈસાનો લોભ જ છે ને ? બધા પાપની અનુકૂળતા કરાવી આપે - એવો આ પરિગ્રહ છે. આપણી પાસે પૈસો હોય તો દુનિયાનાં બધાં
અનંતજ્ઞાની ભગવંતોએ જે ધર્મ બતાવ્યો છે તે ધર્મ સાધુપણાનો જ છે. ચાર પ્રકારના આશ્રવરૂપ અવિરતિનો ત્યાગ કરીને વિરતિમાં આવેલાને જે નડે છે તે હવે જણાવવાનું શરૂ કર્યું છે. સાધુપણામાં આવેલાને પણ ક્રોધાદિ કષાય નડે છે. આપણને વિષયની કે કષાયની પરિણતિ નડતી હોય તો તેનું કારણ એક જ છે કે આપણી ઈચ્છા મુજબનું થતું નથી. આપણી ઈચ્છા મુજબ સામા માણસે પ્રવૃત્તિ કરી હોય ત્યારે મોટું નુકસાન થાય છતાં ગુસ્સો ન આવે અને આપણી ઈચ્છાથી ઉપરવટ થઈને પ્રવૃત્તિ કરી હોય ત્યારે નુકસાન ન થાય અથવા તો સામાન્ય નુકસાન થાય તોપણ ગુસ્સો આવે ને ? દુ:ખ ભોગવવું સહેલું છે, સુખ છોડવું ય સહેલું છે, પરંતુ કષાયને કાઢવાનું કામ કપરું છે. લોકો આપણી આજ્ઞામાં રહેતા નથી માટે ગુસ્સો આવે છે, લોકોને આજ્ઞામાં રાખવાનું મન છે એ જ માન છે, લોકોને આજ્ઞામાં રાખવા માટે માયા કરવાની પણ તૈયારી છે અને આજ્ઞામાં લોકોએ રહેવું જ જોઈએ એવી અપેક્ષાસ્વરૂપ લોભ છે. આપણે આપણી ઈચ્છા અને આજ્ઞા મુજબ લોકોને પ્રવર્તાવવા છે માટે વિષય અને કષાયની પરિણતિ નડે છે. આપણા કષાયો, આપણને ગુણો પામવા નથી દેતા અને આપણા દોષોને
