________________
લઈને તપ ન કરાય. દવા ન લઈએ ને વેઠવું પડે તો વેઠી લઈશું. કારણ કે ભગવાને કહ્યું છે કે - ટીવ ટ્રીક્ષા’ અને ‘:વું મહત્તમ્' શરીરને જેટલું કષ્ટ આપીશું, તેમાં ઘણું ફળ મળે એવું છે.
સવ ભગવાનની આજ્ઞા માન્યા વગર શરીર બગાડ્યું છે...
હવે આજ્ઞા પાળીને સુધારવું છે. સનસ્કુમાર ચક્રવર્તીને સાતસો વરસ સુધી રોગ હતા અને પોતાના ઘૂંકમાં જ દવા હતી. છતાં તેમણે ચિકિત્સા ન કરી. કારણ કે શરીરને કષ્ટ આપવાથી ઘણી નિર્જરા થાય છે. ભગવાને આજ્ઞાનું જે ચોકઠું આપ્યું છે તેમાંથી બહાર ન નીકળીએ તો પાપ કરવાનો વખત નહિ આવે.
ભગવાનના શાસનમાં પાપની નિવૃત્તિ વિના કોઈ પણ ધર્મની શરૂઆત થતી નથી. જેઓ પાંચ આશ્રવથી વિરામ ન પામે તેઓને ભક્તિનું ફળ મળ્યું નથી – એમ જ માનવું પડે. ભક્તિ કર્યા પછી અવિરતિનો ત્યાગ કરવામાં ન આવે તો ભક્તિ નકામી જાય છે અને અવિરતિનો ત્યાગ કર્યા પછી જો કષાયનો ત્યાગ કરતાં ન આવડે તો અવિરતિ પાછી આવીને ઊભી રહે છે. તેથી ભક્તિ પછી આશ્રવનો ત્યાગ અને આશ્રવના ત્યાગ બાદ કષાયનો ત્યાગ જણાવ્યો છે. (૮) મૈથુનનો ત્યાગ :
ત્રીજા આશ્રવ બાદ ચોથો આશ્રવ મૈથુન છે. એનું સ્વરૂપ તો આપણે જાણીએ છીએ તેથી તેમાં વિશ્લેષણ કરવાની જરૂર નથી. શ્રી ઉત્તરાધ્યયનસૂત્રમાં જણાવ્યું છે કે મોક્ષમાર્ગની આરાધના કરવા માટે નીકળેલાને સ્ત્રીઓ એ કાદવભૂત છે. માર્ગમાં જો કાદવ હોય તો ચાલવાનું
કપરું છે અને ડગલે ને પગલે લપસવાનો ભય છે. કાદવ ન હોય તો અવિરતપણે માર્ગમાં ચાલી શકાય ને ? સ્ત્રીઓનો સંગ ભયંકર છે - એમ સમજવાનું કામ જેણે કર્યું છે તેનું શ્રમણપણું સુકર છે. સાધુપણામાં આવેલાનું પતન જો થતું હોય તો મોટેભાગે આ સુખની અભિલાષાના કારણે જ થાય છે. ઉત્તરાધ્યયનસૂત્રમાં કથા આવે છે ને કે બાપ-દીકરાએ સાથે દીક્ષા લીધેલી. દીકરો એક એક અનુકૂળતા માંગતો ગયો. ગમે તેટલી અનુકુળતામાં ‘નથી ફાવતું’ એમ જ કીધા કરતો, અંતે અવિરતિ માંગી ત્યારે બાપાને ગુસ્સો આવ્યો અને દીકરાને ઘરભેગો કર્યો. ગમે તેટલી અનુકૂળતા મળે તે પ્રતિકૂળતાના ઘરની લાગે તે પ્રભાવ અબ્રહ્મસેવનની ઈચ્છાનો છે. ત્રણ વ્રત કરતાં આ ચોથું વ્રત કઠિન લાગે ને ? તેથી જ શ્રી સ્થૂલભદ્રમહારાજા જ્યારે કોશ્યાને પ્રતિબોધીને આવ્યા ત્યારે તેમના ગુરુએ તેમને દુષ્કરદુષ્કરકારક કહ્યા. કારણ કે અતિ દુષ્કર એવા ચોથા વ્રતનું પાલન કપરા સંયોગોમાં અખંડપણે કર્યું. શ્રી આચાર્યભગવંતના છત્રીસ ગુણોમાંથી નવ ગુણો તો આ નવ વાડનું પાલન કરવા જણાવ્યા છે. આ નવ વાડોનું પાલન તો સામાન્ય સાધુ પણ કરે, આગળ વધીને સદ્દગૃહસ્થ પણ કરે છે છતાં આચાર્યભગવંતના ગુણો તરીકે નવ વાડનું પાલન જણાવ્યું છે તેનું કારણ એ છે કે વિશિષ્ટ કોટિનો પુણ્યોદય હોવા છતાં ય આ વ્રતમાં કોઈ જાતની બાંધછોડ નથી : એ સમજાવવું છે. આ જ કારણે બીજા મહાવ્રતોમાં અપવાદ છે જ્યારે આ ચોથા મહાવ્રતમાં કોઈ અપવાદ નથી. જેને આ મૈથુનનું પાપ ડંખે તે તો આ સંસારમાં રહી જ ન શકે. કારણ કે એને તો લાગે કે મારે મોક્ષમાં જવું છે અને મોક્ષમાં જવા માટે મોટામાં મોટો અવરોધ આ જ છે. ધન્નાકાકંદીએ જ્યારે ભગવાનની વાણી સાંભળી ત્યારે ઘરે આવીને માતાને અને બત્રીસ ત્રીઓને કહ્યું કે ‘નારી નરકની દીવડી, દુર્ગતિની દાતારો રે, વીર વખાણ્યું વખાણમાં, મેં આજ સુણ્યો
