________________
સ૦ ભેગું કરવાનો ?
ભેગું કરીને પછી શું કરશો - તેનો વિચાર કર્યો ? સિકંદર જ્યારે અનેક દેશોને જીતવા નીકળેલો. ત્યારે એક સંન્યાસી તેને મળેલો. સંન્યાસીએ પૂછ્યું કે “આ દેરા જીતીને પછી શું કરશો ?' સિકંદર કહે ‘બીજે દેશ જીતીશ.’ સંન્યાસીએ ફરી પૂછ્યું - ‘પછી ?' પેલો કહે ‘ત્રીજો દેશ જીતીશ.’ આમ વારંવાર પૂછયા પછી અંતે સિકંદરે કહ્યું કે ‘પછી છેલ્લે શાંતિથી જીવીશ.' ત્યારે સંન્યાસીએ કહ્યું “તો અત્યારે જ શાંતિથી જીવવા માંડે ને !' આપણે પણ કહેવું છે કે ભેગું કરીને ભોગવવા મળે કે ન મળે એના બદલે છોડવા પ્રયત્ન કરવો છે.
જે સંઘને પવિત્રતાને લઈને તીર્થ કહેવાય છે, જેને તીર્થંકરપરમાત્મા પણ 'નમો તિર્થીમ્સ' કહીને નમસ્કાર કરે છે, જેનાથી શુભ યોગની પ્રાપ્તિ થાય છે, જે સંઘ મોક્ષની આરાધનામાં જરા ય સુસ્ત ન હોય અને ત્તિમાન હોય છે તેમ જ જેમાં અનેક ગુણો વસે છે તે સંઘની અર્ચાભક્તિ કરવી. (૫) હિંસારૂપ આશ્રવનો ત્યાગ :
ચાર પ્રકારની ભક્તિ બતાવ્યા પછી પાંચ પ્રકારના આશ્રવથી વિરામ પામવાનું જણાવ્યું છે. તેમાં સૌથી પહેલાં હિંસારૂપ આશ્રવનો ત્યાગ કરવાનું જણાવ્યું છે. બાકીના આશ્રવનો ત્યાગ કરવાનો ઉદ્દેશ પહેલા મહાવ્રતની રક્ષાનો જ છે. બાકીના ચાર આશ્રવોનો ત્યાગ કર્યો હોવા છતાં જે હિંસાનો આશ્રવ ચાલુ હોય તો સમજી લેવું કે એકે આશ્રવ રોકાયો નથી. ભગવાનની ગુરની જિનમતની કે સંઘની ભક્તિ કર્યા પછી સૌથી પહેલાં હિંસાદિ આAવોનો ત્યાગ કરવો જરૂરી છે. ભક્તિ કરવાનું કામ સહેલું છે કારણ
કે એ તો નાચીકૂદીને પણ કરી શકાય છે. જ્યારે આઠવોનો ત્યાગ કરવા માટે નાચવાનું બંધ કરવું પડે, પાપનો ત્યાગ કરવો પડે. આપણા મનવચન-કાયાથી કોઈ પણ જીવને દુઃખ પહોંચાડવું એનું નામ હિંસા. આજે આપણે સંસારમાં મજેથી જીવી શકીએ છીએ તેનું કારણ એ જ છે કે આ હિંસાનું પાપ નજર સામે દેખાતું નથી. આ સંસારનાં સુખો મળે છે પુણ્યથી પણ ભોગવાય છે પાપના ઉદયમાં. આ સંસારનું એકપણ સુખ અવિરતિ વિના ભોગવાય એવું નથી. ચક્રવર્તીપણાનાં કે અનુત્તરનાં સુખો અવિરતિના ઉદય વિના નથી ભોગવાતા. ચક્રવર્તીઓ જો મહારંભ અને મહાપરિગ્રહનો ત્યાગ ન કરે તો સાતમી નરકે જાય છે. આ સંસારમાં આપણને દુઃખ પડે છે માટે નહિ, આપણે દુ:ખ આપવું પડે છે માટે આ સંસારનો ત્યાગ કરવો છે. આ સંસારમાં આપણી દૃષ્ટિએ સુખ ઘણું મળતું હોય તોપણ આ સંસારમાં દુ:ખ ઘણું આપવું પડે છે - એમ શાસ્ત્રકારો કહે છે. આપણે કાયમ માટે આપણને દુ:ખ ન પડે - એનો વિચાર કરીએ છીએ, જ્યારે ભગવાને તો આપણે કોઈને દુ:ખ પહોંચાડીએ નહિ – એવો માર્ગ બતાવ્યો છે. આપણને દુ:ખ કેટલું પડે છે - એનો વિચાર નથી કરવો, આપણે બીજને કેટલું દુ:ખ પહોંચાડીએ છીએ - એનો વિચાર કરવો : આ જ પહેલું મહાવ્રત છે. આપણે કોઈને દુ:ખ ન આપવું હોય તો કોઈએ પણ આપેલું દુ:ખ આપણે ભોગવી જ લેવું પડશે. આપણને દુઃખ ભલે આવતું આપણે કોઈને દુ:ખ આપવું નથી. અરિહંતાદિ ચારની ભક્તિનું ફળ આ સાધુપણું છે. સાધુપણાનું સૌથી પહેલું મહાવ્રત કોઈને દુઃખ ન આપવું તે છે. અઢાર દિવસમાં ભક્તિની વાત પૂરી કરી, હવે ભક્તિનું ફળ પામવા તૈયાર થયું છે, આજે નિયમ લેવો છે કે કોઈને પણ દુ:ખ થાય એવું વર્તન મનથી, વચનથી કે કાયાથી કરવું નથી. આમ એકેન્દ્રિયની જયણા પાળે અને સાથે રહેનારા સંજ્ઞીપંચેન્દ્રિય
