Rajkiya Ghadtar

Author(s): Ambubhai Shah
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 7

(૧ સર્વોદય જગત વિચારશે ? જયપુરથી પ્રગટ થતા હિંદી સાપ્તાહિક ગ્રામરન ના તા. ૮-૧-૮૯ના અંકમાં સર્વસેવા સંઘની ત્રિવેન્દ્રમ બેઠકમાં સંઘે લીધેલા નિર્ણયો બાબતમાં સર્વોદય ચિંતક શ્રી સિદ્ધરાજ ઢઢ્ઢાએ ખુલાસા કરતાં પોતાના મંતવ્યોમાં કહ્યું છે તેનો સાર પ્રગટ થયો છે. એમાં એમણે સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે :
“પોતે દેશભરમાં જશે અને આજે જે કોઈ સત્તાધારી રાજકીય પક્ષ અને જે કોઈ વ્યક્તિઓ છે કે જેમણે જનતાનાં હિતોનો દ્રોહ કર્યો છે તેમને કોઈને પણ લોકો મત ન આપે.”
શ્રી ઢઢાજીએ આ ત્રિવેન્દ્રમ બેઠકમાં આગામી ચૂંટણીઓમાં સંઘની ભૂમિકા શું રહેશે એની ચર્ચાનો ઉલ્લેખ કરવા સાથે જણાવ્યું છે કે,
“આ બાબતમાં સર્વસંમતિ નહિ થવાથી એમ નક્કી થયું કે,
સર્વોદય કાર્યકર્તા સ્વવિવેકથી આગામી ચૂંટણીમાં સત્તાધારી પક્ષનું સમર્થન કરે, વિરોધ કરે કે તટસ્થ રહે એ બાબતમાં સ્વતંત્ર રહેશે.”
આ અંગે થોડું વિચારીએ.
ગમે તે કારણે પણ સર્વોદય જગત રાજકારણની બાબતમાં સર્વસંમતિ સાધી શકતું નથી બહુમતીથી પણ કોઈ નિર્ણય લઈ શકતું નથી. પરિણામે ઉપર કહ્યું તેમ
ક્યાં તો રાજકારણની બાબતમાં નિષ્ક્રિય રહે છે અને ક્યાં તો ભલે અજાણતાં કે ગફલતમાં પણ કોઈક રાજકીય પક્ષના પ્યાદાંરૂપ એકાંતિક તેનો વિરોધ કરીને કંઈક કર્યાનો મિથ્યા સંતોષ લે છે.
ગાંધીમૂલ્યોમાં નિષ્ઠા ધરાવતું આ સર્વોદય જગત ગાંધીની વાતનો મર્મ સમજીને મૂલ્યનિષ્ઠ રાજકારણનું સર્જન કરવાને સક્રિય બની શકે એવી ક્ષમતા તો ધરાવે છે, પણ ગાંધીના શબ્દોનો મર્મ સમજવામાં કે મૂલ્યનિષ્ઠ રાજકારણનું સર્જન કરવાની આવશ્યક્તા સ્વીકારવા છતાં તેની રીત સંબંધમાં તે હંમેશાં દ્વિધામાં રહ્યું જણાય છે. પરિણામે તે આ ક્ષેત્રમાં કામ કરે છે છતાં કાં તો નકારાત્મક રહે છે અને કાં તો બિનઅસરકારક બને છે.
ગાંધીજીએ તો સ્વરાજની સાથે જ સલાહ આપી હતી કે લોકસત્તા વધે અને શાસન સત્તા ઘટે. તેમ જ શાસન સમાજના અંકુશમાં રહે એ માટે લોકસેવક સંઘ જેવી સંસ્થાનું નિર્માણ તરત થવું જોઈએ.
ભલે એમને આ કામ માટે કોંગ્રેસ સંસ્થા યોગ્ય લાગી એટલે કોંગ્રેસને એ કામ કરવાની સલાહ આપી. અને કોંગ્રેસે ભલે પરિસ્થિતિવશ એ સલાહ ન સ્વીકારી પણ
રાજકીય ઘડતર