________________
સવાલ એ છે કે –
આ દેશની ૮૦ કરોડની વસ્તીમાંથી ૩૦ જેટલા આવા શ્રેષ્ઠ નાગરિકો કોણ પસંદ કરશે ? ભારત જેવા સંસદીય લોકશાહી દેશમાં માત્ર મુઠ્ઠીભર લોકો દેશનું ભાવિ નક્કી કરે એ કેમ ચાલે? રાષ્ટ્રીય અંતરાત્માના ચોકિયાતો બનવાનો ઈજારો મુઠ્ઠીભર માનવીઓને આપી શકાય નહિ. ભલે તેઓ ગમે તેવા ચારિત્ર્યવાન હોય, પ્રમાણિક હોય.
એવા ચોકિયાતો બનવાનો ઈજારો તો દેશના કરોડો મતદારો પાસે જ હોઈ શકે. જે મહાનુભાવોએ એ “રાષ્ટ્રીય એકતાના ચોકિયાતો”નો વિચાર કર્યો છે એમની નિષ્ઠા કે સચ્ચાઈ વિષે શંકા ન કરીએ તો પણ તેમની આ વાત કોઈને પણ ગળે ઊતરે નહિ તેવી છે.”
જયહિંદ'માં આ અગ્રલેખ લખનાર મિત્રને પૂછવું પડે છે કે એમણે આ નિવેદન બરાબર વાંચ્યું છે ? એના પર વિચાર કરવાને થોભ્યા છે ? ચિંતન મનન જેવું કંઈ કર્યું છે?
- આ પ્રશ્ન એટલા માટે પૂછવો પડે છે કે, આવા શ્રેષ્ઠ નાગરિકોને ધારાગૃહોમાં મોકલવાની વાત નિવેદનમાં છે એમાં મતદારોના મતથી ચૂંટીને જ મોકલવાની વાત છે. એમાં ક્યાંય પણ ચૂંટાયા વિના બારોબાર નિયુક્તિની કે મોકલી આપવાની વાત જ નથી. નિવેદન રાષ્ટ્રના મતદારોને સીધી અપીલ કરે છે કે, “હે મતદારો ! તમે હવે ભલે થોડાક પણ એવા પ્રતિનિધિઓને ચૂંટી મોકલો કે જે આવા આવા હોય. આમ કહીને નિવેદનકારો મતદારોને જ અપીલ કરે છે અને એ અપીલમાં પ્રતિનિધિઓની યોગ્યતા કે લાયકાતના ધોરણો અને તેની કામગીરીના પ્રકાર તરફ આંગળી ચીંધે છે.
અલબત્ત, પ્રતિનિધિઓની યોગ્યતા અને કામગીરી વિષે બીજાં પણ સૂચનો હોઈ શકે છે, પણ આમ દેશના મતદારોને સીધી અપીલ કરવામાં ગળે નહિ ઊતરવા જેવું શું છે ?
આવી શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિઓ મતદારો પોતાની રીતે પસંદ કરશે. જરૂર લાગશે તો કોઈની સલાહ લેશે પણ પક્ષ એટલે કે રાજકીય પક્ષ એટલે કે સત્તા પર જવું છે એવી સ્પષ્ટ સમજણથી ઊભો થયેલ પક્ષના ઉમેદવાર કે વ્યક્તિગત સ્વતંત્ર અપક્ષ પોતાની મેળે ઊભો થયેલ ઉમેદવાર તે નહિ હોય.
આવી શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિઓ ભલેને થોડીક જ ચૂંટાય એમની કામગીરીનો પ્રભાવ સંખ્યાથી નહિ, એમના ચારિત્ર્યથી જ અંકાશે.
સંખ્યાનો પ્રભાવ શું પરિણામ લાવે છે એનો આ ૪૦ વર્ષની પક્ષીય લોકશાહીનો અનુભવ આપણી સામે છે જ. અને તેમ છતાં પક્ષીય લોકશાહીની વાસ્તવિક્તા અને વ્યવહારનો ઈન્કાર નિવેદનમાં નથી. સંખ્યાનું મહત્ત્વ સ્વીકાર્યા પછી સચ્ચાઈનો,
રાજકીય ઘડતર
