________________
૪૩ એમ લાગે છે. અનિચ્છનીય તત્ત્વોને ગેરકાયદે ઠેરવવાં એ એક સરળ માર્ગ છે અને હાલની પરિસ્થિતિમાં સુધારો આણવાનો પણ આ એક માત્ર માર્ગ છે.”
અને આમ છતાં આ નકારાત્મક માર્ગ છે. જો કે તે માર્ગ અનિવાર્ય ગણીને સહુ પ્રથમ લેવો તો પડશે જ. ખેતરનો પાક લેવો હોય તો ચોર ચોરી ન કરી જાય, ઢોર ભેલાણ ન કરી જાય, પંખી ચણી ન જાય, જંગલી પશુ ખેદાનમેદાન ન કરી જાય એવું ધ્યાન રાખવાનું નકારાત્મક કામ ખેતરના માલિક ખેડૂતે કરવું જ પડે છે ને ?
એ જ રીતે લોકશાહીમાંના સાચા માલિક લોકોએ લોકશાહીને ઘાતક તત્ત્વો લોકશાહીને તમે ચૂંટણી પદ્ધતિમાં રહી ગયેલી ખામીઓનો ગેરલાભ લઈને કે પેઠેલી વિકૃતિઓનો લાભ ઉઠાવીને લોકશાહીના પવિત્ર સાધનનો અંગત સ્વાર્થમાં દુરુપયોગ કરતા હોય તો તેમને રોકવાના આ નકારાત્મક માર્ગનો આશરો લેવો એ લોકશાહીની સુરક્ષા માટે જરૂરી છે.
સાથે સાથે સારા અને વધુ સારા એવા યોગ્ય ઉમેદવારો ચૂંટી મોકલવાનો હકારાત્મક માર્ગ પણ લોકોએ જ લેવો જોઈએ. એ માટે કેટલાંક સૂચનો જાહેર ચિંતન માટે અહીં રજૂ કરીએ છીએ.
૧. થયેલ મતદાનના ૫૦ ટકાથી વધુ મત જે ઉમેદવારને મળે તેને જ ચૂંટાયેલ જાહેર કરવો. બધા જ ઉમેદવારને ૫૦ ટકાથી ઓછા મત મળે તો ત્યાં ફરી ચૂંટણી આપવી.
૨. જે મત વિસ્તારના કુલ મતોના ૧૫, ૨૦ કે ૨૫ ટકા મતદાનથી ઓછું મતદાન થાય ત્યાં ફરી ચૂંટણી આપવી.
૩. આવા કારણોસર ફરી ચૂંટણીમાં પણ એ જ સ્થિતિનું પુનરાવર્તન થાય તો તે મતવિસ્તારની તે બેઠક ખાલી રાખવી.
વધુમતી કે બહુમતી વાસ્તવિક અને અસરકારક બને તે માટે સૂચનો છે. જેનો સાર આટલો જ છે :
(૧) મતદાનના ૫૦ ટકાથી વધુ મતદારો અયોગ્ય ઠરાવે તે લોકપ્રતિનિધિ ન બને. (૨) લોકપ્રતિનિધિ એ જ બને જેને મતદાનના પ0 ટકાથી વધુ મત મળે.
(૩) લોકપ્રતિનિધિ મોકલવા માટે મતદાર વિસ્તારના લોકોએ ઓછામાં ઓછા - માનો કે ૧૫ અથવા ૨૦ અથવા ૨૫ ટકા વચ્ચે જે નક્કી થાય તેટલા ટકા મતદાન કરવું જ જોઈએ. આજે મત આપતી વખતે અને મત આપ્યા પછી પણ, મતદાર તદ્દન બિનઅસરકારક બન્યો છે. એના મતનો પ્રભાવ નથી લોકપ્રતિનિધિ પર કે નથી લોકતંત્રની કોઈ પણ કામગીરી ઉપર કોઈ પણ તબક્કે અને ક્યાંય પણ નથી.
આનો ઈલાજ કરવો જ જોઈએ. ઉપરનાં સૂચનો બહુમતી કે વધુમતી મતદારોના મતને નિર્ણાયક બનાવે છે. ઈલાજની શોધમાં આ પ્રથમ પગલું સાચું પુરવાર થાય એમ અમને સ્પષ્ટ લાગે છે.
રાજકીય ઘડતર
