Book Title: Prayaschitta Samucchaya Author(s): Pannalal Soni Publisher: Bharatiya Jain Siddhant Prakashini Sanstha View full book textPage 6
________________ प्रायश्चित्त-समुश्चय। .. आगे प्रायश्चित्के विना व्रतोंकी व्यर्थता बताते हैंप्रायश्चित्तेऽसति स्थान चारित्रं तद्विना पुनः। न तीर्थन विना तीर्थान्निर्वृत्तिस्तद् वृथा व्रतं ॥५॥ अर्थ-आपश्चित्तके प्रभावमें चारित्र नहीं है। चारित्रके अभावमें धर्म नहीं है और धर्मके प्रभावमें मोक्षकी प्राप्ति नहीं हैं इसलिए व्रत अर्याद दीक्षा धारण करना न्यर्ष है। भावार्थ-प्रायश्चित् ग्रहण करनेसे ही व्रतोंकी सफलता है. अन्यथा नहीं ॥५॥ आगे प्रायश्चित्त के नाम बताते हैं:रहस्सं छैदनं दंडो मलापनयनं नयः। प्रायश्चित्ताभिधानानि व्यवहारो विशोधनं ॥६॥ अर्थ-रहस्य, छेदन, दंड, पलापनयन, नय-नीति-पर्यादाव्यवस्था-क्रम, व्यवहार और विशोधन ये सब प्रायश्चित्के नाम हैं। आगे प्रायश्चित्तविधि न जाननेमें हानि बताते हैं:प्रायश्चित्तविधि सूरिरजानानः कलंकयेत् । आत्मानमथ शिष्यं च दोषजातान शोधयेत् ॥७॥ __ अर्थ-पायश्चित विधिको न जाननेवाला आचार्य प्रथम अपनेको अनन्तर शिष्यको भी कलंकित-मलिन कर देता है। अतः वह अपनेको और शिष्यों को दोषोंसे नहीं बचा सकता।Page Navigation
1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 219