________________
પર છે મારી
ડૉ. ભાયાણી ભાષાવિજ્ઞાન વિશે લખતા રહે છે. તેમના તે વિશેના લેખોનો સંગ્રહ “શબ્દપરિશીલન' એ નામે પ્રસિદ્ધ થયો છે. ડૉ. યોગેન્દ્ર વ્યાસનું પુસ્તક “ભાષા, સમાજ અને સાહિત્ય' ભાષાવિજ્ઞાનક્ષેત્રે ગુજરાતીમાં એક આગવું પ્રદાન સિદ્ધ થશે. - ડૉ. પ્રબોધ પંડિતના “ગુજરાતી ભાષાનું ધ્વનિસ્વરૂપ અને ધ્વનિ પરિવર્તન'ની બીજી આવૃત્તિ થઈ એ બતાવે છે કે પુસ્તક એ વિષયમાં આદરને પામ્યું છે.
ભાષાવિજ્ઞાનના અર્વાચીન અભિગમો' ડૉ. પ્રબોધ પંડિતનું આ પુસ્તક ભાષાવિજ્ઞાનમાં જે નવા નવા સિદ્ધાન્તો પ્રસ્ફટિક થઈ રહ્યા છે તેનો પરિચય આપી જાય છે.
પં. શ્રી બેચરદાસજીના વિવેચન સાથે “દેશીશબ્દસંગ્રહ' ગ્રંથ પ્રકાશિત થયો છે. દેશી ગણાતા અને જેના સંસ્કૃતમૂળ વિશેની સૂચના હતી નહિ એવા ઘણા શબ્દોના સંસ્કૃતમૂળને શોધી આપવા પંડિતજીએ આમાં પ્રયત્ન કર્યો છે. આમાંના ઘણા શબ્દો એવા પણ છે જે ગુજરાતીમાં ઊતરી આવ્યા છે.
ગુજરાતી ભાષામાં ફારસી ભાષાના જે શબ્દો ગુજરાતી બનીને વપરાતા થઈ ગયા છે તેનો કોષ ડૉ. છોટુભાઈ નાયક તૈયાર કરી રહ્યા હતા તેનો બીજો ભાગ - “ફારસી શબ્દોનો સાર્થ વ્યુત્પત્તિકોષ ગ. યુનિ. દ્વારા પ્રકાશિત થયો છે. આશા રાખીએ કે અધૂરા રહેલા આ કોશને સંપૂર્ણ કરાવવાની જવાબદારી ગુ. યુનિવર્સિટી ઉપાડી લેશે.
ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામને અનુલક્ષીને પ્રાદેશિક પ્રદાન વિશે પુસ્તકો લખવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ છે તેમાં વલસાડ સહિત સુરત જિલ્લાનો “સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામ“ (શ્રી ઈશ્વરલાલ દેસાઈ) મહત્ત્વનું પુસ્તક સિદ્ધ થશે. આવું જ બીજું પુસ્તક છે “સ્વાતંત્ર્ય આંદોલનમાં રાસ'.
ગુજરાતના ઇતિહાસ વિશે જે પુસ્તકો લખાયાં છે તેમાં ગુજરાતનો રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસ'–એ માળામાં ત્રીજો ગ્રંથ છે “મૈત્રક અને અનુમૈત્રકકાળ' ડૉ. રસેશ જમીનદારે લખેલ “ક્ષત્રપકાળનું ગુજરાત' તે કાળની ઉપલબ્ધ સામગ્રીનો આધાર લઈ ઈતિહાસ અને સંસ્કૃતિ વિશેનું ચિત્રણ રજૂ કરે છે. આ જ રીતે “મુઘલકાલીન ગુજરાત' (આચાર્ય નવીનચંદ્ર) અને “અર્વાચીન ગુજરાતનું સાંસ્કૃતિક દર્શન (વિજયરાય વૈદ્યનો નિબંધસંગ્રહ) તે તે કાળનું દર્શન કરાવવામાં સહાયભૂત થાય એવા ગ્રંથો છે.
“ગુજરાતનો રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસ’ –ડૉ. શિવપ્રસાદ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
