________________
પૂર્વ પર્વની અપૂર્વ લીલા ધનધાન્યની બાબતમાં સતત વૃદ્ધિ થવાને લીધે આપણે સમૃદ્ધ થતાં રહ્યાં છીએ, એટલે આ બાળકનું નામ આપણે વર્ધમાન” રાખીશું. ત્યારે એ માતાપિતાને આ જાણ નહોતી કે એમનો કુળદીપક જગત આખા વિશ્વદીપ બનશે અને માનવતાના ખજાનાને સમૃદ્ધ કરનાર, દિવ્યતાની રિદ્ધિસિદ્ધિમાં વૃદ્ધિ કરનાર, ‘વર્ધમાન સિદ્ધ થશે.
૩. પૂર્વ પર્વની અપૂર્વ લીલા
આમ માતાપિતાની તેમ જ લોકોના ચિત્તમાં પણ મંગળમય એંધાણોની ઉત્સુકતા વ્યાપેલી હતી, તેવા સંજોગોમાં ચૈત્ર સુદ તેરસને દિવસે ઉત્તરા ફાગુની નક્ષત્રમાં ત્રિશલામાતાની કૂખે પુત્રનો જન્મ થયો. નામ તો નક્કી હતું જ – વર્ધમાન. પુત્રના જન્મની વધામણીમાં રાજાએ પોતાના તાબાના તમામ કેદીઓને છોડી મૂક્યા. સઘળા દેવાદારોના દેવા માફ કરી દીધાં. ઘરમાં તથા બહાર દશ દિવસનો ભારે મહોત્સવ યોજાયો. સર્વત્ર આનંદ, ગીત, નૃત્યો તથા નાટકોની ઉત્સવહેલી રેલાઈ. સાધુસંતોનું બહુમાન, દીન-હીન-ગરીબોને મહાદાન... આ બધું પણ ચાલ્યું.
વર્ધમાનને એક મોટા ભાઈ નંદીવર્ધન તથા બહેન સુદર્શના હતાં. કુટુંબમાં જૈન ધર્મના સંસ્કાર હતા, આચારધર્મ પાળવાની કોશિશ હતી. રાજકુટુંબનાં સંતાનોને ભૌતિક સુષ્ટિ-પુષ્ટિનો પ્રશ્ન તો ન જ હોય, પણ આ કુટુંબમાં તો આત્મિક પોષણ પણ ભારોભાર મળી રહેતું. ધર્મ એ કોઈ જડ ક્રિયાકાંડ તો નથી જ, વ્યક્તિને નખશિખ બદલી નાખી શકવાની સમર્થતા ધરાવનારું