________________
કૈવલ્યપ્રાપ્તિ પછીનું પ્રબોધનપર્વ
સંભવ છે કે જૈન ધર્મની સ્ત્રીઓને દીક્ષા આપવાની પ્રણાલીનાં કાંઈક માઠાં પરિણામોમાંથી સમાજને પસાર થવું પડ્યું હોય. આ ઉપરાંત, જે સ્ત્રી-પુરુષો સંસારત્યાગ ન કરતાં શ્રદ્ધાપૂર્વક મહાવીરનું શરણ સ્વીકારે તેનો શ્રાવક કે શ્રાવિકા વર્ગ સ્થાપ્યો. તેમની સેવામાં અનુકૂળ ગૃહસ્થ વર્ગ પણ રહેતો. જેમને માટે પાંચ અણુવ્રત અને સાત શિક્ષાવ્રત નક્કી કર્યાં. આમ ધર્મોપદેશ કરતાં કરતાં, જુદી જુદી કક્ષાના સાધકવર્ગને જુદી જુદી રીતે મદદ પહોંચાડતા મહાવીર પ્રભુ રાજગૃહ ચાતુર્માસ નિવાસ માટે આવી પહોંચે છે. આ નિવાસ દરમિયાન અનેક લોકો દીક્ષા ગ્રહણ કરે છે, જેમાં ત્યાંના પાટવીકુંવર મેઘકુમાર તથા રાજપુત્ર નંદિણની ઘટના નોંધનીય છે.
૪૭
-
રાજાના
આ અરસામાં એટલે ઈ. પૂ. છઠ્ઠા સૈકામાં મગધમાં બિંબિસાર નામનો એક પ્રતાપી રાજા થઈ ગયો. આ રાજા બુદ્ધમહાવીરનો સમકાલીન હતો. એના વિશે અનેક કિંવદંતીઓ ચાલે છે. કહે છે કે એક વખતે કુશાગ્રનગરમાં વારંવાર આગ લાગવાના બનાવો થવા માંડ્યા એટલે કંટાળીને રાજાએ ઘોષણા કરાવી કે જેના ઘરમાંથી આગ શરૂ થશે, તેને નગરમાંથી બહાર કાઢી મૂકવામાં આવશે. હવે થયું એવું કે એક વખત રસોઇયાની બેદરકારીથી રાણીના મહેલમાં જ આગ શરૂ થઈ. એટલે રાજાએ પોતાના પુત્રોને જણાવ્યું કે જે કુમાર આ મહેલમાંથી જે ચીજ ઉપાડી જશે તે તેની થશે. બીજા રાજકુમારો પોતપોતાને મનગમતી કીમતી ચીજો ઉપાડીને ભાગવા લાગ્યા ત્યારે આ કુંવરે રાજાઓના દિગ્વિજયમાં મંગળરૂપ જયચિહ્ન મનાતું ભંભાવાદ્ય ઉપાડ્યું. રાજા એની પસંદગી જોઈ ખુશ થયો અને તે વખતથી એનું શ્રેણિક નામ બદલાઈ ભંભાસાર પડ્યું, જેના પરથી બિંબિસાર થયું. આ
