________________
૫૦
ભગવાન મહાવીર ભલે'' - કહીને મેઘકુમારે તો સંમતિ આપી. રાજા બિંબિસારે પણ આ વાતને તરત જ વધાવી લીધી. પુત્રનો રાજ્યાભિષેક કરી ધર્મ તરફ વળી જવાની એના હૃદયની પણ લગન હતી. ભારે ઠાઠમાઠ અને ધામધૂમથી મેઘકુમારનો રાજ્યાભિષેક થાય છે અને પુત્રને કહે છે, ““તારો વિજય થાઓ! સમસ્ત મગધ રાજ્યનું આધિપત્ય તું કાયમ માટે ભોગવતો, રાજા ભરતની જેમ રાજ્ય કર અને સંસારમાં જ રહે.'' છે પરંતુ મેઘકુમારની યોજના તો કાંઈક જુદી જ હતી. રાજા થયા પછી સૌ પહેલો હુકમ એણે છોડ્યો કે, ““બજારમાં જઈને જૈન સાધુ રાખે છે તેવું રજોહરણ અને પાત્ર લઈ આવો તથા મારા કેશ કાપવા હજામ બોલાવો.''
કોઈ રીતે નહીં હારેલા પુત્રના કેશ માતાએ રનના દાબડામાં સંતાડી દીધા. પછી પુત્રને વિધિપૂર્વક મહાવીર આગળ દીક્ષા અપાવી. મહાવીરે પણ એનો સ્વીકાર કર્યો. ગળગળી થતી માએ છેલ્લું વાક્ય ઉચ્ચાર્યું, “બેટા આ માર્ગમાં પુરુષાર્થ કરજે, લેશ પણ પ્રમાદ ન કરીશ. તારા દાખલાથી અમે પણ આ માર્ગે વિચારીએ એવું થજો.'
સંસારી સંબંધીઓ પાછા ફર્યા. હવે મેઘકુમારનું નવજીવન આરંભાયું. સાધુસમુદાયના ઉતારામાં જ રાતવાસો કરવાનો હતો. સૂતી વખતે મેઘકુમારનું સ્થાન છેક છેલ્લે ઝાંપા પાસે આવ્યું. આખી રાત લઘુશંકા કે શૌચ માટે કોઈ ને કોઈ જતુંઆવતું રહ્યું અને એમના પગ કે હાથની ઠેસો મેઘકુમારને વાગતી રહી; વળી અવરજવરને લીધે ધૂળ પણ ઊડતી રહી. નવું
સ્થાન, નવો વેશ-પરિવેશ. . . મેઘકુમાર આખી રાત મટકું સુધ્ધાં માંડી શક્યો નહીં.
““જે સાધુઓ હું રાજમહેલમાં હતો, ત્યારે મારું સન્માન
