________________
કેવલ્યપ્રાપ્તિ
૩૯ પામી ગયા હતા એટલે એમના વ્યવહારમાં આપણે પ્રતિકાર ઓછામાં ઓછો જોઈએ છીએ. એમની બાર વર્ષની દીર્થ તપસ્યા એ આવાં અગણિત કષ્ટ-સ્વીકારનો ભંડાર જ છે.
હવે તો બારમું વર્ષ પણ પૂરું થવા આવ્યું છે. વિહાર કરતા કરતા મહાવીરં ષમાનિ નામના ગામમાં આવી પહોંચે છે. ગામ બહાર જ કોઈ એક સ્થાન શોધી ધ્યાનમાં લીન થઈ જાય છે. ફરી પાછો પહેલા જેવો જ એક પ્રસંગ સર્જાય છે. ગામનો એક ગોવાળ આસપાસના જંગલમાં પોતાનાં ઢોર ચરાવતો હતો. મહાવીરને ત્યાં બેઠેલા જોઈ કહે છે, ““મારે ગામમાં ગાયો દોહવા જવું છે, તમે મારાં ઢોર સાચવજો.'' મહાવીર તો અંતસ્થ છે. બળદો તો જોતજોતામાં ઝાડીઓમાં અદશ્ય થઈ જાય છે. ત્યાં પેલો ગોવાળિયો પાછો આવે છે. પોતાના બળદોને ન જોતાં સાધુ મહારાજને પૂછે છે. પણ ધ્યાનસ્થ મહાવીર સુધી કશું પહોંચતું જ નથી. આથી પેલો ગોવાળ ચિડાઈ જાય છે અને તારે કાન છે કે બાકોરાં ? એમ કહીને બે શૂળો લાવીને સાધુ મહારાજના બેય કાનમાં ખોસી દે છે. કોઈ એ શૂળને ખેંચી કાઢી ના શકે એટલે એના બહાર દેખાતા ભાગ ભાંગી નાખી એ રસ્તે પડે છે. મહાવીર સ્વામી આ પીડાનો પણ સ્વીકાર કરી સહી લે છે.
સમય થતાં ભિક્ષા માટે મહાવીર નગરમાં જાય છે. સિદ્ધાર્થ નામનો એક વાણિયો એમનું તેજસ્વી મુખ જોઈ પોતાને ત્યાં ભિક્ષાર્થે લઈ જાય છે. એ જ વખતે એને ઘેર ખરક નામના એક વૈદ્ય બેઠા હોય છે. મહાવીરનો ચહેરો જોઈને એમના ધ્યાનમાં આવી જાય છે કે સાધુના દેહમાં ક્યાંક અસહ્ય પીડા છે. તપાસે છે તો કાનમાં ભયંકર શૂળો ! અંદરના ઘા જોઈ સિદ્ધાર્થ કંપી ઊઠે છે અને વૈદ્યને પ્રભુની પીડા દૂર કરવા વિનવે છે.