________________
૧૮ •
ભગવાન મહાવીર પરંતુ આ બે વર્ષ એમણે દીક્ષિત જીવનના પૂર્વાભ્યાસના અંગ તરીકે સિદ્ધ કર્યા. સાદું જીવન તો હતું જ, હવે તેમાં તપસ્યા ઉમેરાઈ. જે પ્રવૃત્તિમાં સહેજ અમથો પણ દોષ દેખાય તો તે પ્રવૃત્તિ એમણે છોડી દીધી. આહારવિહારને વધુ ને વધુ નિર્દોષ અને અહિંસક બનાવવાની દિશામાં પ્રયોગો આદર્યા. સજીવ પાણી તથા સદોષ આહારનો તેમણે ત્યાગ કર્યો. દાનની પુણ્યગંગા વહાવી. કહેવાય છે કે આ ગાળા દરમિયાન લાખો સોનૈયા, હાથીઘોડા, હીરામાણેક બધું મળીને લગભગ સાડા ત્રણ કરોડ સોનામહોર જેટલું દાન થયું.
જૈન શાસ્ત્રો મુજબ પૃથ્વી પરના લોક ઉપરાંત બીજા બાર લોક છે. બ્રહ્મલોકની ચારે બાજુની દિશા- વિદિશાઓમાં લોકાન્તિત નામના દેવર્ષિઓ રહે છે. જ્યારે કોઈ ભાવિ તીર્થકરને ગૃહત્યાગ કરવાનો સમય આવે છે, ત્યારે તેમની પાસે જઈ “બુજઝહ ! બુજઝહ !' (જાગો ! જાગો !) એવો શબ્દોચ્ચાર કરે છે. કહેવાય છે કે વર્ધમાનને પણ આવાં અપાર્થિવ સૂચના-સંકેત લગાતાર પ્રાપ્ત થતાં રહ્યાં અને એમનું હૃદય ભાવિ મહાભિનિષ્ક્રમણ માટે વધુ ને વધુ અધીરું થતું ગયું.
છેવટે બે વર્ષની અવધિ પૂરી થઈ અને એ પ્રભાત ઊગ્યું, જ્યારે બાળપણથી સેવેલી અભિલાષાનો સૂર્યોદય પ્રગટ્યો. વર્ધમાનને જાણનારા સૌ કોઈ ક્યારનાય સમજી ચૂક્યા હતા કે આ તો ધનુષમાંથી છૂટલું તીર છે, ભલે બહારથી એ ગતિવિહીન લાગે, અંદરથી તરે પોતાની દિશા પકડી જ લીધી છે. લક્ષ્ય તરફ ચાલી નીકળેલી આ આંતરિક યાત્રાના જુદા જુદા મુકામાં એમના જીવનમાં વર્તાતા હતા, એટલું જ નહીં, ધ્યેય તરફ જોશભેર ધર્યે જતી ગતિનો પ્રતિબિંબ એમના ચહેરા પર ઝીલતું જ હતું.
