________________
કોરા પારેખે કાળનો કાગળ વાંચ્યો આપે છે. પણ કેટલાક મતલબી લોકોએ મહારાવને પોતાની મેલી વિદ્યાથી ને જાદુઈ ચમત્કારોથી આંજી દીધા છે. એ મતલબી યારોનું કહ્યું કરે છે. એમણે ઠસાવ્યું છે કે અનેક દેવદેવીઓમાં શ્રદ્ધા ધરાવવાથી હિંદુઓની તાકાત ઘટી રહી છે, ને ઇસ્લામ એક દેવમાં માને છે, માટે એના જેવી તાકાત બીજી કોઈ નથી !
‘તમે જાણો છો કે છેલ્લા વખતથી હબસી કર્મચારીઓનું મહારાવ પાસે ચડી વાગ્યું છે. તેઓ ચોવીસ કલાક કાન ભંભેરે છે કે તમારા સામંતો સ્વાર્થી છે; ભાયાતો તો લાગ તાકીને બેઠા છે; તમારું લશ્કર તમને વફાદાર નથી. જે એક ઈશ્વરને માને એ એક રાજાને માને ! તમે ઇસ્લામ કબૂલ કરો, પછી જુઓ મારા સીદી-હબસી સિપાઈઓ તમારા માટે જાન કુરબાન કરશે. આમ સતત ઝેરી પ્રચારથી મહારાવ ઇસ્લામ તરફ વળી ગયા છે.
‘અહીં સુધી કંઈ હરકત નહોતી. ધર્મ તો પોતાની અંતરની માન્યતા ને હૃદયનું ધન છે, પણ મહારાવ એથી આગળ વધ્યા છે. ભુજની ટે શેરીઓમાં એ પોતાના પઠાણ હજૂરિયા સાથે નીકળી પડે છે; રસ્તે જે મળે તેને નાતજાત કે માનમોભો જોયા સિવાય વટલાવવા લાગ્યા છે; ન ! વટલાય તેના ઉપર તલવારનો વાર કરવા લાગ્યા છે.
જનતાનાં જૌહરn R