________________
“ખડે રહો, કિધર સે આતે હો ? કિધર જાતે હો ?”
ગાડાવાળો વાણિયો નીચે ઊતર્યો અને ગર્યો, “શું છે તે ખડે રહો? આજ તો શુકન જ ખરાબ થયા છે. આ ગાડામાં લાકડાં ભરી વેચવા આવ્યો. પણ ખબર નહીં કે ધારામાં બધા રૂપિયાના ત્રણ અડધાવાળા જ રહે છે.”
એક જમાદાર બોલ્યો, “એય, જરા જીભ સમાલીને બોલ, નહીં તો જોયા જેવી થશે.”
વાણિયાએ ઠાવકાઈથી કહ્યું, “હવે વળી વધારે જોવા જેવી શી થશે? આજે ઘણું થઈ ગયું છે. આ મીઠાઈ લાવેલો તેના પણ પૈસા માથે પડ્યા. માગી ચાર શેર અને આપી બશેર; અને તેય વાસી; દુનિયા ભરોસાલાયક રહી નથી.”
તરત વાણિયો મીઠાઈની માટલી લઈને ગાડામાંથી નીચે આવ્યો ને પોતાની વાતની ખાતરી કરાવવા જમાદારોની વચ્ચે માટલી મૂકી.
તેરી મીઠાઈ વાસી હૈ, પણ અમારી તો એ માસી છે, પેટમાં ગલૂડિયાં બોલે છે !” ને મીઠાઈની સોડમે ભૂખ્યા ડાંસ જમાદારોના મોંમાંથી પાણી છૂટવા લાગ્યું ને હોઠ પર જીભ ફેરવવા લાગ્યા.
વાણિયાએ ધીમે રહીને માટલીના કાંઠલે વીંટાળેલું કપડું છોડ્યું. બધા જમાદાર ઊંચા થઈને જોવા લાગ્યા. એક જમાદારથી રહેવાયું નહીં, તે બોલ્યો,
ભાઈ, જરા સ્વાદ તો ચખાડો, કેવી મીઠાઈ લાવ્યા છો ?”
વાણિયો ખેસ સરખો કરતાં બોલ્યો, “લો ભાઈ લો. આજે કમાણી તો થઈ નથી, ખોટનું ખાતું ખોલ્યું છે. લાખ ભેગા સવા લાખ. ઘા ભેગો ઘસરકો. લો, તમેય મિજબાની ઉડાવો ! તમારા નસીબની હશે, અહીં તો દાણા-દાણા પર ખુદાએ ખાનારનાં નામ લખ્યાં છે.”
વાણિયાએ જેવી મીઠાઈ બહાર કાઢી કે ભૂખ્યા જમાદારો ત્રાટકી – પડ્યા. ઝપાટાબંધ મીઠાઈ આરોગવા લાગ્યા. માટલી ખાલીખમ ! ઠંડું G પાણી પણ હતું, બધા પી ગયા. થોડી વારમાં જમાદારોની આંખો ઘેરાવા 52 લાગી.
1 કેડે કટારી, ખભે ઢાલ