________________
આ પછી પગે જંજીરો નાખી જકડી લેવામાં આવે. સ્ટીમર પર ચડાવી યુરોપના દેશોમાં મોકલવામાં આવે. ત્યાં ખેતીની કાળી મજૂરી કરાવવામાં આવે. મોત સુધી એમનો છુટકારો થાય નહીં. જો ગુલામ ભાગી જાય તો એનું આવી બને !
ગુલામોનો વેપાર કરવા દેશદેશના વેપારીઓ અંધારિયા આફ્રિકા દેશમાં આવી પડેલા. જંગબારમાં બીજો મોટો વેપાર લવિંગની ખેતીનો. નાળિયેરનો પણ ધમધોકાર વેપાર ચાલે.
બાળક બધાને રોજ સાગરકાંઠે આવી આ વિગતો ભેગી કરી લીધી. છેલ્લે એને ખબર પડી કે કચ્છની પ્રખ્યાત પેઢી જેરામ શિવજીની પેઢી ચાલે છે.
લધાના પિતા દામજી ઠક્કર ઠીકઠીક ઘરડા થયા હતા. સાગરના તરંગો જેવા મનના તરંગો મૂકી કામે લાગી જવા એ બધાને કહેતા, પણ લધાનું ધ્રુવબિંદુ એક જ હતું : ‘દરિયો ખેડવો. જંગબાર જવું ને કિસ્મત અજમાવવું.”
આખરે એક સગો મળી ગયો. એ વહાણ લઈને જંગબાર જતો હતો. લધાએ સ્ટીમર પર મજૂરીનું કામ લીધું અને પહોંચ્યો જંગબાર. જય જંગબાર કરીને એ જેરામ શિવજીની પેઢીએ પહોંચી ગયો. પેઢી કોઈ કચ્છીનો તિરસ્કાર કરતી નહોતી. ત્યાં આગળ વધવાનું પહેલું પગથિયું કચરો-પંજો સાફ કરવાનું હતું.
બાળક લધાએ કચરો-પંજો સાફ કરવાનું કામ સ્વીકારી લીધું. શ્રમની શરમ એને નહોતી.
ધીરે ધીરે દીવાબત્તીનું કામ સોંપાયું પછી વહાણ સાફ કરવાની કામગીરી મળી. પછી રસોઈકામ અને ત્યાર બાદ પેઢીનું પરચૂરણ કામ સોંપાવા લાગ્યું.
જે કામ સોંપાય તે ડિલ ઘસીને અને દિલ દઈને લધો કરે. બધાની બાહોશી વખણાવા લાગી. આથી એને એક કપરું કામ સોંપવામાં આવ્યું.
જેરામ શિવજીની પેઢી બીજા વેપાર ઉપરાંત ગુલામોને પકડવાનો 97
વીર લધાભા .
