________________
આનંદની, પણ તેમ છતાં લધાના હૃદયમાં આનંદ ન મળે.
લધો હવે લધાભા થયો. ધીરેધીરે પેઢીમાં નામના થવા લાગી. પોતાના કામમાં એ એક્કો હતો.
જેરામ શિવજીની પેઢીની નામના જંગબારના સુલતાન પાસે ઘણી હતી. રાજના દીવાન તરીકે કચ્છીની નિમણૂક કરતા જકાતખાતું કચ્છીઓને સોંપતા. જંગબારમાં સૈયદ બિન સૈયદ રાજ કરે. લધાભા એમના વિશ્વાસુ બની ગયા. નાણાં ખાતું લધાભાને સોંપાયું.
સુલતાનના બે શાહજાદા. મોટો શાહજાદો મજીદ સુલતાન સૈયદના મરણ પછી ગાદીએ આવ્યો. એ ભલો અને ભોળો હતો. એનો ભાઈ સૈયદ બરગસ પ્રપંચી હતો. એને રાજ્યક્રાંતિ કરવી હતી. બળવો જગાવીને પોતાના મોટા ભાઈના હાથમાંથી સત્તા આંચકી લેવી હતી, પરંતુ સૈન્ય અને દારૂગોળો પૈસા વિના મળે ક્યાંથી ? અને નાણાંખાતું તો લધાભા પાસે હતું. એણે વિચાર્યું કે લધાભા જેવા વેપારીને ખંખેરી નાખું તો બધી ચિંતા ટળી જાય, કામ થઈ જાય, બળવો સફળ થાય.
એક વાર મધરાતે બરગસ લધાભાને ઘેર ગયો. ગાઢ નિદ્રામાં પડેલા લધાભાને ઢંઢોળ્યા. લાલ આંખ કરીને કહ્યું, ‘લધાભા, ઊગતા સૂરજને ઓળખો. ક્રાંતિ આવે છે. તૈયાર થાવ. અબી ને અબી તમારે દોલત મારે ચરણે ઠાલવવી પડશે.”
- લધાભા બગસની મેલી મુરાદ પારખી ગયા. એનો દોલતનો લોભ અને રાજસત્તાની લાલસા જાણી ગયા. એમણે કહ્યું, ‘પણ શા દુઃખે ક્રાંતિ આવે છે ?'
‘લધાભા, વાદવિવાદનો આ સમય નથી. નવા રાજનો ઉદય થવાનો છે. તમે એની ભેટ માટે થોડું ધન નહીં આપો ?'
લધાભા એમ ડરી જાય તેમ ન હતા. એમણે કહ્યું, “આ ધન પસીનાની કમાઈ છે. એને ગમે તેમ વેડફી દેવાય નહીં.”
બરગસ ગુસ્સામાં આવીને બોલ્યો, “સમજ્યો ! સમજ્યો ! આ ધન 99
વીર લધાભા 8