________________
‘વાહ રે વાહ ! અત્યારે લડવા ન જવું ને મોત ન આવવાનું હોય તે જોઈને જવું ? કચ્છી વીર કી આમ રણે ચડ્યો છે ખરો ? ગ્રહરિપુ આપણો મિત્ર છે. મિત્રને માટે મોતને ભેટવા તૈયાર છું. જ્યોતિષી, એક નહીં, પણ એકસો વાર મોત મારા મુકદ્દ૨માં હશે તોપણ મિત્રને ખાતર લડવા જઈશ.’
ઓગણસાઠ વર્ષના લાખાની આ છટા જોઈ સહું દંગ થઈ ગયા. એની વીરતા અને એની દોસ્તીને સહુ ધન્યવાદ આપવા લાગ્યા.
ન
લાખો હવે પળવાર થોભે એમ ન હતો. મૂળરાજ સાથે ગ્રહરિપુનું યુદ્ધ શરૂ થવાની અણી પર હતું. પળનો વિલંબ પાલવે તેમ નહોતો. તમામ કચ્છી લડવૈયાઓને એકઠા કર્યાં. બધાં સાધન સરંજામ લીધાં. રિયો પાર કર્યો અને આટકોટ શહેર પાસે આવી પહોંચ્યો.
યુદ્ધ આરંભાઈ ચૂક્યું હતું. હાથી પર બેઠેલા પાટણપતિ મૂળરાજે જોરથી એક બાણ સોરઠના ધણી ગ્રહરિપુ પર ફેંક્યું.
ગ્રહરિપુએ નિશાન ચૂકવી દીધું. ગ્રહરિપુ એટલા જ વેગથી ધાયો. એણે મૂળરાજના હાથી પર બાણ છોડ્યું. હાથીના ગંડસ્થળને ભેદી નાખ્યું. પણ વફાદાર હાથી અણનમ રહ્યો, મુળરાજ ક્રોધે ભરાયા. એણે પોતાની બધી તાકાત એકઠી કરી જોરથી ભાલાનો ઘા કર્યો. માલો અંબાડી સાથે અથડાયો. આખી અંબાડી હાલી ઊઠી. અંદર લડી રહેલો ગ્રહરિપુ બીજું તીર તાકવા જતો હતો, પણ અંબાડી હાલી ઊઠતાં એ નીચે ફંગોળાઈ ગયો.
મૂળરાજે દુશ્મનને જીવતો પકડવા કહ્યું, ગ્રહરિપુ પકડાયો. એના લશ્કરમાં નાસભાગ થઈ. પણ ત્યાં એક મોટી ત્રાડ સંભળાઈ.
.
‘મૂળરાજ ! માન સાથે ગ્રહરિપુને છોદી દે ! આ લાખો, તારું માથું
લેવા આવી પહોંઓ છે.'
મૂળરાજે કહ્યું, ‘લાખા ફૂલાણી, તમે છો ઓગણસાઠ વર્ષના અને હું છું સાવ યુવાન ! યુવાન-યુવાન સાથે હોડ બકે એ બરાબર! તમારા જેવા ઘરડા સામે શું લડવું ?'
લાખાએ જવાબ વાળ્યો, ‘મૂળરાજ, હજી લાખાના ઘા ખાધા નથી
દોસ્તીના દાવે કે
