________________
૧૦૭
વીણ ખાધે વીણ ભોગવે... પતિ તરફથી ભય ન હતો. પણ થવા કાળ એવો કે એક વખત જળાશયની પાળે રાજા-રાણી બેઠાં હતાં અને ઉપરથી પસાર થતું કોઈ પક્ષી ચરકયું - જેની ગંદકી રાજા ઉપર પડી. રાજાએ ચીડાઈને પક્ષીનો વેધ કરવા નિશાન તાકયું પણ યોગ જ એવો ગોઠવાયો કે જળાશયને સામે તીરે બેઠેલું પક્ષી ઊડી ગયું અને વીંધાઈ ગયો હંસ. સુનંદા સામે જોતાં જોતાં તરફડીને હંસે પ્રાણનો ત્યાગ કર્યો.
પૂર્વભવની પ્રીતિની વાસનાથી તે પાસેના જ જંગલમાં હરણ થઈને જન્મયો. એક વખતે રાજા સુનંદાના સાથમાં અન્ય રસાલા સાથે શિકારે નીકળ્યા હતા ત્યાં તેમણે હરણોનું એક વૃંદ જોયું. કોમળ ઘાસ અને નવપલ્લવો ચરતાં સુંદર હરણાંઓને જોઈ રાજાએ શિકાર માટે અનુસંધાન કરવા માંડ્યું. માણસોના અણસારથી બધાં હરણાં ઠેકડા ભરતાં નાઠાં પણ રૂપસેનના જીવવાળું હરણ તો સુનંદાને જોતાં જ ગેલ કરવા માંડ્યું. હરણ લુબ્ધ નજરથી સુનંદાને જોવામાં તલ્લીન થઈ ગયું હતું તે જ સમયે રાજાએ તીરથી હણી નાંખ્યું. આ હરણ હજુ તો કુમળું અને નાનું હતું તેથી તેનું માસ ખૂબ મીઠું લાગશે એમ સમજીને તેના મૃતદેહને સાથે લઈ લીધો. શિકારેથી પાછા ફર્યા પછી રસોઇયાએ એ હરણના માંસની સ્વાદિષ્ટ વાનગી બનાવીને રાજા-રાણીને નાસ્તામાં આપી. ઉદ્યાનમાં હીંચકા ઉપર બેસીને રાજા-રાણી આ નાસ્તો કરી રહ્યાં હતા ત્યાં બાજુમાંથી બે જ્ઞાની મુનિઓ નીકળ્યા. આ દશ્ય જોઈને મોટા મુનિથી અ-રે-રે એમ સહેજ ચીસ પડાઈ ગઈ અને તેમણે રાજારાણી તરફથી પોતાનું મુખ ફેરવી લીધું. મુનિ ભૂત અને ભવિષ્ય જોઈ શકતા હતા. તેમને અવધિ જ્ઞાન થયેલું હતું. 'રાજા અને રાણીને મુનિ મહારાજનું આ વર્તન વસમું લાગ્યું. તેમણે તેમને ઊભા રાખી પૃચ્છા કરી. વાત કહેવાથી આ જીવોને લાભ થશે એમ ખાતરી થતાં મુનિએ કહ્યું, ‘તમારા અતિ આગ્રહથી હું વાત કરું છું તે તમે જીરવી જાણજો. તેનો સાર ગ્રહણ કરી બાકી રહેલું જીવન સુધારી લેજો.” આમ, બંનેને સાવધ કરી મુનિએ રૂપસેનના છ ભવ કેવી રીતે
