________________
૧૦. વહાલાંનો વિયોગ (અંતરાય કર્મ અને તેનો અનુબંધ)
વીરસિંહ એક મોટો ગિરાસદાર હતો. તેના ઘરે સુખ-સંપત્તિ હતાં પણ ખોળાનો ખૂંદનાર વિના રાજગઢ સૂનો હતો. વળતી ઉંમરે એ વાતની પણ ખોટ ભગવાને ભાંગી પણ તે પુત્રીથી. કન્યારત્નને પણ વીરસિંહ અને રાણીએ વધાવી લીધું. રાજ-જ્યોતિષીએ જન્મકુંડળી માંડી પણ ભવિષ્ય ભાખતાં જરા વિચારમાં પડી ગયા. વીરસિંહ રાજપૂત હતો. તેણે જોશીને કહ્યું, ‘ગમે તે હોય પણ મને સ્પષ્ટ વાત કરજો. વીરસિંહનું હૈયું વજ્જરનું છે.” જોશીએ કહ્યું, ‘બાપુ, એવી ચિંતાનો વિષય નથી. કન્યા બધી વાતે સુખી થશે, પણ વચ્ચે વિયોગનો જરા વિચિત્ર યોગ દેખાય છે. વિચિત્ર એટલા માટે કે વિયોગ કાયમનો નથી. અખંડ ચૂડી-ચાંદલે બહેનબા જાય તેવો યોગ છે. તેથી સાર એટલો છે કે લગ્ન કરવામાં કાળજી રાખજો.’
વાતને વર્ષો વીતી ગયાં. અંજલિનો કન્યાકાળ વહી રહ્યો હતો અને યૌવનને પગથાર તેણે પગલાં માંડ્યાં હતાં. વીરસિંહે પુત્રી માટે સમોવડિયા કુંટુંબમાંથી જન્મપત્રિકાઓ મંગાવવા માંડી અને રાજપુત્રોનાં ચિત્રો મંગાવ્યાં. એમ કરતાં બે રાજકુમાર અંજલિને યોગ્ય લાગ્યા. રાજ-જ્યોતિષીએ આવીને એ બંનેની કુંડળીઓ માંડી ગ્રહોનું ગણિત ગણવા માંડ્યું. છેવટે તે બોલ્યા, “રાજન! બંને રાજકુમાર કુંવરી માટે આમ તો યોગ્ય છે. સુજાનસિંહ વધારે ધર્મજ્ઞ છે પણ તેનું આયુષ્યબળ મને અલ્પ લાગે છે. જ્યારે બીજા પવનસિંહનું આયુષ્ય લાંબું છે પણ જરા ઉતાવળીયો નીવડશે. બાકી તો બંને લગભગ સરખેસરખા ઊતરે છે. તેથી આપણે પવનસિંહને પસંદ કરીએ તો વધારે સારું રહે. વળી, અત્યારે કન્યાના લગ્નનો પ્રબળ યોગ છે. તે ચૂકી જઈએ તો પછી
*
૧૩૩
૧૩૩
