________________
૧૫૯
मा प्रमादि निशात्यये ઉપર જ રમ્યા કરતી હતી. બીજી બાજુ ખેલ જોવા ભેગા થયેલા લોકોની આંખો નટના ખેલ જોવા કરતાં વધારે તો નકન્યાના દેહલાલિત્ય ઉપર મંડાયેલી રહેતી હતી. તરુલતા જેવા હાથની મૃદંગ ઉપર પડતી થપાટે થપાટે લોકોનાં હૈયાં નાચી ઊઠતાં હતાં. મધરાત પછી દોરડા ઉપર નાચતો રૂપાળો નટ નીચે ઊતરે ત્યારે નટીની આંખો જાણે તેને ભેટી લેતી હોય તેમ આનંદથી છલકાઈ જાય. નટકન્યાના મુખમાંથી એક વેણ ન નીકળે પણ તેની આંખો નટની સફળતા અને સલામતીના રંગથી જાણે રંગાઈ જાય.
દિવસે પણ નગરજનો આ ન.મંડળીના અદ્ભુત ખેલો અને નટીની નજાકતની વાતો કરતાં થાકતા નહિ. નટમંડળીની ચર્ચાનો શોર એટલો મોટો અને વ્યાપક હતો કે છેવટે તે રાજગઢની ઊંચી દીવાલો કૂદીને પણ વયોવૃદ્ધ રાજવી સુધી પહોંચી ગયો. સામાન્ય રીતે અફીણના પાસમાં અને સત્તાના કેફમાં ડૂબેલો રાજવી નગરજનોની વાતો ઉપર ઝાઝું ધ્યાન આપતો નહિ પણ આ નટમંડળીના અજાયબ પ્રયોગો અને નટીના અદ્ભુત સૌન્દર્યની વાતોથી એટલો તો પ્રભાવિત થઇ ગયો કે તેને આ પ્રયોગો જોવાનું અને ખાસ તો નટીને નીરખવાનું મન થયું. રાજદરબારનું આમંત્રણ મળતાં નટમંડળી તો ખુશખુશાલ થઈ ગઈ. રાજગઢમાં ખેલ કરવાનો દિવસ નક્કી થયો. તે દિવસ માટે નમંડળીએ સૌને માટે રંગબેરંગી વસ્ત્રો અને આભૂષણો ખાસ તૈયાર કરાવ્યાં. વધારે હેરતભર્યા પ્રયોગો કરી રાજાને રીઝવવા બે-ચાર ખૂબ જોખમી ખેલો પણ તૈયાર કર્યા. પેલા રૂપાળા નટે તે માટે કેટલીય રિયાઝ કરી લીધી. નમણી નટડી રિયાઝમાં મૃદંગને તાલ આપી સહયોગ કરતી હતી પણ તેનું મન આનંદને બદલે કોઈ અગમ્ય ભીતિથી ભરાઈ જતું હતું. જ્યારે બીજી બાજુ નટમંડળીના સભ્યો તો આનંદથી થનગની રહ્યા હતા અને રાજગઢમાં છેલ્લો ખેલ પાડી રાજાને રીઝવી ભારે ઈનામ મેળવી આ નગરીમાંથી વિદાય થવાની તૈયારીઓ પણ કરતા હતા. રાજગઢની અંદર થનારા ખેલની પૂર્વતૈયારી રૂપે નટમંડળીએ એક
