Karmvadna Rahasyo

Author(s): Chandrahas Trivedi
Publisher: Gurjar Agency

Page 175

શબ્દ-સમજ
કર્મબંધ = કર્મ પરમાણુઓનું આત્મા સાથે જોડાવું. કર્મનો ઉદય = બંધાયેલા કર્મની અસર વર્તાવા માંડે. વિપાકોદય = ફળની જેમ અમુક સમય પછી પાકીને કર્મનું ઉદયમાં આવવું. કાર્યરત થવું. બાંધેલા કર્મનું પરિણામ આવવું. પ્રદેશોદય = કર્મનું ઉદયમાં આવીને અસર કર્યા વિના ખરી પડવું. સ્વપ્રકૃતિ = જે પ્રકૃતિનું કર્મ બંધાયું હોય એ જ પ્રકૃતિમાં કર્મનું ઉદયમાં આવવું. પરપ્રકૃતિ = કર્મ ઉદયમાં આવે પણ અન્ય પ્રકૃતિના કર્મના ઉદય સાથે તે ભળી જાય જેથી તેની અસર-તાકાત ઘટી જાય. • સત્તામાં રહેલું કર્મ = જે કર્મ ઉદયમાં આવ્યું નથી પણ સમય થતાં ઉદયમાં આવવાનું. સત્તામાં પડેલા કર્મમાં ફેરફાર થઈ શકે. પ્રકૃતિબંધ = બંધાયેલ કર્મ કયા પ્રકારની અસર કરશે. સ્થિતિબંધ = બંધાયેલાં કર્મ આત્મા સાથે કેટલો સમય રહેશે. રસબંધ = બંધાયેલ કર્મ કેટલી તીવ્રતાથી અસર કરશે. અનુબંધ = કર્મની પરંપરા નકકી કરનાર કર્મબંધ મિથ્યાત્વ = વસ્તુનું સ્વરૂપ હોય તેનાથી વિપરીત દેખાવું.
અવિરતી = સંયમમાં ન રહેવું. કષાય = ક્રોધ, માન, માયા, લોભ વગેરે વૃત્તિઓ. નોકષાય = હાસ્ય, રતિ (ગમો), અરતિ(અણગમો), ભય, શોક, જુગુપ્સા ઇત્યાદિ સહચારી ભાવો. યોગ = મન, વચન અને કાયાની પ્રવૃત્તિ જ્ઞાનાવરણીયકર્મ = જ્ઞાનશકિત-જાણવાની શકિતને આવરનાર કર્મ દર્શનાવરણીય કર્મ = દર્શનશકિત-જવાની શક્તિને આવરનાર કર્મ
૧૬૬