________________
मा प्रमादि निशात्यये
૧૬૧
આગળ આવી અને મૃદંગ ઉપર રોશ અને જોશથી થાપ મારી ત્યારે તેની આંખોમાં તેજનો કોઈ અંગારો હોય તેમ લાગ્યું. પેલો સોહામણો નટ ફરી પાછો બે વાંસ વચ્ચે ઝૂલતા દોરડા ઉપર ચડી ગયો અને લોકોએ કયારેય જોયા ન હોય તેવા અદ્ભુત ખેલ કરવા લાગ્યો પણ રાજા રીઝતો નથી.
રૂપાળા નટે વળી વધારે જોખમી ખેલ કરી રાજા સામે જોયું પણ રાજાની નજર તો નટડીના અંગ ઉપર જ ફરતી હતી. નટ પામી ગયો કે રાજા તેનાથી રીઝવાનો નથી. દોરડા ઉપરથી આમ તેમ સરક્તા નટે, નીચે ઊભેલી નટી સામે જોઈ ઇશારાથી કંઈ પૂછ્યું. બધા તો ઇશારાની આ ભાષા ન સમજ્યા પણ દોરડા ઉપર નર્તન કરતા પગની વાત મૃદંગ ઉપર રમતા કોમળ હસ્તની નાજુક અંગુલીઓ સમજી ગઈ. નટડીએ રોશમાં આવી મૃદંગ ઉપર થાપ મારી તાલ બદલ્યો અને મીઠા કંઠે લલકાર્યું मा प्रमादि निशात्यये ...
નટડીએ પંક્તિના પ્રત્યેક અક્ષરને સૂર સાથે એવો તો વહાવ્યો કે રાત્રિ જાણે કરુણાથી ભરાઈ ગઈ. નટે ઇશારામાં પૂછ્યું હતું કે હવે રાજા ખેલથી રીઝે તેમ નથી કારણ કે તેની નજર તારા રૂપ ઉપર છે. તેના ઉત્તરમાં મૃદંગનો તાલ બદલી સૂરમાં નટકન્યાએ સંભળાવ્યું કે હવે તો રાત્રિ પૂરી થવા આવી છે તું પ્રમાદ ન કરીશ. રાતનો અંત નજીકમાં છે આ ખેલ પણ છેલ્લો છે. તું આટલો ખેલ આળસ કર્યા વગર કરી લે. પછી આપણે બધું સંકેલી લઈશું. હવે રાજા રીઝે કે ન રીઝે તેની સામે જોઈશ નહિ. થોડીક વારનો જ ખેલ છે. ઉતાવળ ન કરીશ. રાત્રિ પૂરી થવાની તૈયારીમાં છે અને પ્રભાત નજીકમાં જ છે.
નટકન્યાનો કંઠ રેલાયા કરે છે અને રાત્રિના નીરવ વાતાવરણમાં સૂરના પ્રત્યેક આરોહ-અવરોહ સાથે મૃદંગ તાલ-મેલ સાધી રહ્યું છે. ત્યાં અચરજ થયું. રાજાની બાજુના ઝરૂખામાંથી સોહામણા રાજકુંવરે હાથ ઉપરથી વીંટી ઉતારીને નટોએ પાથરેલા ઉપરણા ઉપર નાખી. એ વીંટી ઉપરનું પાનું દીપમાલાઓના તેજથી ચમકી રાતના અંધકારમાં તેજકિરણો ફેલાવતું હતું. આ વીંટી કોણે નાખી એ સૌ જાણે એ પહેલાં તો બાજુના
