________________
૧૪૨
કર્મવાદનાં રહસ્યો
ત્યાં પારણાં કરે તેવો તેમને ભાવ છે. આ માટે તેઓ રોજ ભગવાનને વિનંતી કરવા જાય છે અને ઘરે આવી પોતાના કુટુંબ સાથે, ભગવાનનાં પારણાં સમયે શું-શું કરીશું તેની ઉલ્લાસપૂર્વક ચર્ચા-વિચારણા કરે છે. આમ, વાતો કરતાં કરતાં એક વખતે તેમના મનમાં ભગવાન, ભગવાનનો પ્રરૂપેલો ધર્મ, સંસારનું વિષમ સ્વરૂપ, ભગવાનનું તપ અને પોતાને ત્યાં ભગવાન જેવા ભગવાન પારણાં કરવા પધારશે એમ ચિંતવન કરવા લાગ્યા. ચિંતન કરતાં કરતાં તેમની ભાવધારા શુદ્ધ-વિશુદ્ધ થવા લાગી અને આત્માનાં પરિણામો ઉત્તરોત્તર ચઢતાં હતાં.
ત્યાં ભગવાનનાં પારણાં બીજે ક્યાંક થઈ ગયાનો સૂચક દેવદંદુભિ નાદ તેમને કાને પડતાં તેમના ધ્યાનની ધારા તૂટી. કથાકાર કહે છે કે જીરણ શેઠની એ ધ્યાનધારા ન તૂટી હોત તો થોડીક વારમાં તેમને કેવળજ્ઞાન થઈ ગયું હોત એટલા તેમના ભાવો શુદ્ધ હતા અને આત્માનાં પરિણામો ચડતા હતા. આ ધ્યાનધારા તૂટવાને લીધે તેમણે બારમા દેવલોકનું આયુષ્ય બાંધ્યું. આમ, એક બાજુ ધ્યાનની ધારા સહેજ તૂટી અને પલટાઈ ત્યાં બીજી બાજુ કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિમાં અસંખ્ય વર્ષોનું આંતરું પડી ગયું.
કર્મ જ સંસારમાં રખડાવે છે. કર્મસત્તા ખૂબ પ્રબળ છે. પણ તેનો પરાજય કરવા માટે ધ્યાન જેવું કંઈ અસરકારક નથી. પણ આ વાત છે ધર્મધ્યાનની. ધર્મથી ધ્યાનની ધારાએ ચઢેલો જીવ છેવટે શુક્લ ધ્યાનની ધારા પકડી લે છે અને પછી તો મોક્ષ ઘણો નજીક આવી જાય છે. આમ જોઈએ તો અવશ્ય લાગે કે ધ્યાનનો માર્ગ ટૂંકામાં ટૂંકો છે પણ તે દેખાય છે એટલો સરળ નથી. ધ્યાન માર્ગ ખૂબ દુર્ગમ છે. અહીં અત્યારનાં પ્રચલિત ધ્યાનોની વાત નથી. એવા ધ્યાનોથી શરીરની ક્ષમતા વધે કે મન ઉપરની તાણ ઓછી થાય અને મન શાંત તેમજ સ્વસ્થ બની શકે. પણ કર્મનો ગઢ જીતવા માટે એ ધ્યાનોની તાકાત ઘણી ઓછી પડે. આપણે આ વિવાદમાં નથી પડવું પણ તેનો ઉલ્લેખ એટલા માટે કર્યો છે કે આપણે ધ્યાનના ભ્રમમાં રહીને ક્યાંક ભવભ્રમણ વધારી ન દઈએ. ધ્યાન મોટે ભાગે તો
