________________
૧૩૯
ધ્યાનની બદલાતી ધારા સંભાળવાનું વચન આપ્યું છે અને ચાર દિવસમાં આ વાત આટલે આવી પહોંચી! આ મંત્રીઓને ધિક્કાર છે. હું રાજસિંહાસન ઉપર હોત તો એક એકને ભારે દંડ દેત અને પાંશરા કરી નાખત.”
ત્યાં વળી તેમના કાનમાં પેલા શબ્દોનો જાણે પડઘો પડ્યો-મંત્રીઓ કુમારનો ઘાત પણ કરે. રાજકુમારનો જાન બચે તો પણ ઘણું-બસ પછી તો રાજવી મનોમન ઊકળી ઊઠ્યાઃ હજુ તો હું અહીં જીવતો બેઠો છું. મંત્રીઓ સમજે છે શું? તેમને તો ઠેકાણે જ પાડવા રહ્યા. અને આમ ને આમ પ્રસન્નચંદ્ર મનોમન મંત્રીઓ સાથે યુદ્ધ ચડ્યા. બાહ્ય રીતે તો તેઓ ધ્યાનની કષ્ટમય મુદ્રામાં જ સૂર્યની આતાપના લઈ રહ્યા છે. પણ અંદર તો ધ્યાનની ધાર બદલાઈ ગઈ. મનથી તો રાજવી મંત્રીઓ સાથે ઘમસાણ યુદ્ધ કરે છે.
ત્યાં રાજમાર્ગ ઉપરથી મહારાજા શ્રેણિક પોતાના રસાલા સાથે ભગવાન મહાવીરને વંદન કરવા જઈ રહ્યા હતા. તેમની નજર પ્રસન્નચંદ્ર ઉપર પડી અને તે વિચારવા લાગ્યાઃ “ધન્ય છે આ રાજવીને. હું તો હજુ રાજકાજમાં લબ્ધાયેલો પડ્યો છું જ્યારે તેમણે તો પળવારમાં ટુંબ, સમૃદ્ધિ, વૈભવ બધું છોડી દીધું. આમ, મુનિની પ્રશંસા કરતાં શ્રેણિક મહારાજાએ તેમને વંદન કર્યા અને આગળ વધ્યા. ભગવાન પાસે આવીને વંદન કરીને બેઠા પછી શ્રેણિકે સહજ જિજ્ઞાસાથી પ્રશ્ન કર્યો,
“પ્રભુ માર્ગમાં આવતાં મેં પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિને જોયા. તેઓ આકરું તપ કરતા ધ્યાનમાં લીન હતા. તેઓ જો એ જ અવસ્થામાં મૃત્યુ પામે તો તેમનો જીવ ક્યાં જાય?'
સાતમી નરકે’. પ્રભુએ ટૂંકો ઉત્તર આપ્યો. શ્રેણિકને લાગ્યું કે ક્યાંક ગેરસમજ થઈ છે કારણકે સાધુને તો નરક ગમન સંભવે જ નહિ. તેથી થોડીક વાર રહીને તેમણે ફરીથી પ્રશ્ન કર્યો,
હે ભગવાન! પ્રસન્નચંદ્ર ઋષિ જેમણે સંસાર છોડ્યો છે, રાજ્યનો ત્યાગ કર્યો છે અને અત્યારે તપ તપી રહ્યા છે તેમની વાત હું કરું છું કે તેઓ અત્યારે કાળ કરે (મૃત્યુ પામે તો તેમનો જીવ કઈ ગતિમાં જાય?”
