Jain Sahitya Samaroha Guchha 1

Author(s): Ramanlal C Shah, Kantilal D Kora, Pannalal R Shah, Gulab Dedhiya
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay

Page 330

જૈન સાહિત્યમાં સંશાધન : એક દૃષ્ટિ
કામ
વૃત્તિ-ટીકા એપમાંગી' સમેત સર્વ આગમાના શેષ શાસ્ત્રીય સપાદન અને પ્રકાશન માટે જિનાગમપ્રકાશની સંસદની સ્થાપના કરી હતી, પણ એ વિશટ ચેન્જના સોવશાત્ પૂરી થઈ શકી નહિ. પરન્તુ એના એક ભાગરૂપે મૂલ આગમાનાં, પ્રાચીનતમ ઉપલ ધ હસ્તપ્રતા ઉપર આધારિત, સપાદનેાની પ્રકાશન-યાજના શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયે હાથ ધરી છે અને તેમાં મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજીએ પોતે તૈયાર કરેલી કેટલીક સૂત્રવાચનાએ આ પહેલાં પ્રગટ થઈ છે. મુનિશ્રીના કાલધર્મ પછી તેઓના નિકટના કાર્યસાથી અને આગમગ્રન્થા તથા પ્રાચીન હસ્તપ્રતાના વિશિષ્ટ અભ્યાસી શ્રી, અમૃતલાલ પતિ તથા. મહાન મનીષી. અને અદ્ભુત મેધાવી મુનિશ્રી જ ધ્રુવિજયજી દ્વારા એકાય ઉત્તમ રીતે આગળ ચાલી રહ્યું છે એ સતાષની વાત છે.
નિર્યુક્તિઓ અને લાખ. અતિ સક્ષિપ્ત હોઈ મુખપ્રાત કરવા માટે ચાયાં છે એ પુરુષ્ટ છે. એમાં કથા આદિના પ્રસંગે પાત્ત નિર્દેશ એટલે સક્ષિપ્ત હેાય છે કે વિષયથી અપરિચિત હોય અને ભાગ્યે જ સમન પક્ષુ ચૂર્ણિએ મૂલ સૂત્રેા ઉપરનાં સર્વપ્રથમ વિસ્તૃત વિવરણ્ છે. બધી ચૂર્ણિએમાં પ્રણેતાઓને વિદેશ નથી, પણ સ્થવિર અગસ્ત્યસિડ, શિવન િવાય નિભદ્રગણિ ક્ષમ શ્રમણુ જિનદાસગણિ મહત્તર, ગેાપાલિક મહત્તરશિષ્ય – એટલા ચૂર્ણિ કાર આચાર્યાંનાં નામ મળે છે. રતલામની ઋષભદેવજી સરીમલજી શ્વેતાંબર સ'સ્થાએ કેટલીક ચૂર્ણિ પ્રગટ કરી છે; એનાં સ’પાદનેમાં શાસ્ત્રીયતાને અભાવ છે, પણ ચૂર્ણિએ સુલભ કરી આપવા માટે વિદ્યાજ્ગત એ સંસ્થાનું ઋણી રહેશે. છેદત્રે પૈકી ‘નિશીથ સૂત્ર' ઉપરની ચૂર્ણિની પાંચ ગ્રન્થામાં સાઇલેૉસ્ટાઇલ્ડ વાચના આચાર્ય વિજયપ્રેમસૂરિએ તૈયાર કરી હતી અને ત્યાર પછી ઉપા ધ્યાય અમરમુનિ અને મુનિ કનૈયાલાલજીએ સન્મતિ જ્ઞાનપીઠ, આગ્રા