________________
*
*
*
*
*
IF
•
F
HEREशालिसा भाग-१
सय. १ नियुडित - ११८ न तथा चेदमेव द्वैविध्यमुपदर्शयन्नाह -
- भावगई कम्मगई भावगइं पप्प अत्थिकाया उ। सव्वे विहंगमा खलु कम्मगईए इमे भेया * ॥११९॥ | હવે આ જ બે પ્રકારને દેખાડતાં કહે છે.
નિર્યુક્તિ-૧૧૯ ગાથાર્થ : ભાવગતિ અને કર્મગતિ (એમ બે ગતિ છે) એમાં | ભાવગતિને આશ્રયીને બધા અસ્તિકાયો વિહંગમ છે. કર્મગતિમાં આ ભેદો છે.
व्याख्या-भवन्ति भविष्यन्ति भूतवन्तश्चेति भावाः, अथवा भवन्त्येतेषु स्वगता मो| । उत्पादविगमध्रौव्याख्याः परिणामविशेषा इति भावा-अस्तिकायास्तेषां गतिः-15 | स्तु तथापरिणामवृत्तिर्भावगतिः, तथा कर्मगतिरित्यत्र क्रियत इति कर्म-ज्ञानावरणादि स्तु
पारिभाषिकम्, क्रिया वा, कर्म च तद्गतिश्चासौ कर्मगतिः, गमनं गच्छत्यनया वेति गतिः,
तत्र 'भावगतिं प्राप्य अस्तिकायास्तु' इति अत्र भावगतिः पूर्ववत्तां प्राप्य| त अभ्युपगम्याश्रित्य, किम् ? 'अस्तिकायास्तु' धर्मादयः, तुशब्द एवकारार्थः, स त स्मै चावधारणे, तस्य च व्यवहितः प्रयोगः, भावगतिमेव प्राप्य न पुनः कर्मगति, 'सर्वे स्मै विहङ्गमाः खलु' सर्वे-चत्वारः नाकाशमाधारत्वात्, 'विहङ्गमा इति' विहं
गच्छन्त्यवतिष्ठन्ते स्वसत्तां बिभ्रतीति विहङ्गमाः, खलुशब्दोऽवधारणे, विहङ्गमा एव, न | जि कदाचिन्न विहङ्गमा इति । 'कर्मगतेः' प्राग्निरूपितशब्दार्थायाः, किम् ?-'इमौ भेदौ' जि
न वक्ष्यमाणलक्षणाविति गाथार्थः ॥११९॥ शार्थ : ४ छ, २डेशे सने हता ते भाव. अथवा तो मां स्वगत = पोतानाम शा|
- જ રહેલા ઉત્પાદ, નાશ, સ્થિરતા નામના વિશેષ પરિણામો રહે છે તે ભાવ. આ ભાવ "| ના તરીકે અસ્તિકાય છે. તેઓની ગતિ એટલે કે ઉત્પાદાદિ પરિણામરૂપે વૃત્તિ = વર્તવું તે ના ભાવગતિ.
તથા કર્મગતિમાં કર્મ એટલે જે કરાય છે. આમ તો ઘટ, પટ વગેરે બધું જ કરાય છે. એટલે કર્મ કહેવાય. પરંતુ અહીં જ્ઞાનાવરણાદિ પારિભાષિક = રૂઢ કરેલા કર્મ જ લેવા. છે અથવા તો કર્મ એટલે ક્રિયા.
કર્મરૂપ જે ગતિ તે કર્મગતિ. | ગમન એટલે ગતિ અથવા તો જેનાવડે વસ્તુ જાય તે ગતિ. 5) तम भावगतिं प्राप्य... में शो सजेसा छ, तम भावति पूर्वनी ४ (6
