Charak Samhita

Author(s): Muni Charak
Publisher: Muni Charak

Page 320

३१८
चरक संहिता!
तितोरसः स्वसमानाधिकरण शैत्य लाघवाभ्यां वीर्यरूपाभ्यामपास्त त्वान्नपित्तं वई यति अपितु नाशयति तत्प्रतिनियत शैत्यवीयम्। अम्न स्तु स्वरूपत उ. षणवोय तश्च वई यतीति बोध्यम् । लेप्पर ट्विहेतुरुक्तः सुश्रुतेन दिवास्वप्नाव्यायामालस्य मधुराम्नलवणशीतस्निग्धगुरुपिच्छिलाभिष्यन्दि हाय न क यवक नैषत्कटमाषमहामाषगोधमतिल पिष्टविकृतिद घिदुग्धकशरापायसेक्षुविकारापूपौद कमांस बसाविसमृणाल कशेरुक शृङ्गाटकमधुर वल्लो फल समशनाध्यशनप्रभृतिभिः ल मा प्रकोपमापद्यते । स शीतैः शीतकाले च वसन्ते च विशेषतः । पूर्वाह्न च प्रदोषे च भुक्तमावे प्रकुप्यति इति । प्रकुप्यतीति वईते एभिः प्रजापराधान्त तै ईवस्य लेमणो गुब्बादिगुणस्य विपरीत गुणद्रव्यै ईड्वा गुबादयो गुणाः शाम्यन्ति समा भवन्ति समास्तु ह्रसन्ति ह्रखास्वतिहमन्तीति बोध्यम् । ___ तथैवञ्चेत्तदा प्रतिज्ञाहानिदोष: स्यात् । रौक्ष्यादिगुणैर्टवो हि वातः स्निगधादिगुणद्रव्य स्त हिपरीतै रल्पमात्रै रतिमात्र ; विपरीतगुणे देशे काले च साध्येषु व्याधिषु प्रयुज्यमानैरकाले पुनः सम्य भावैश्च तथा काले सम्यमात्रैश्च तुल्यगण