________________
લક્ષ્મીનાં ભાગ્ય દાનથી ખીલે છે !
[૧૧] આ પ્રસંગે મને નદી ને તળાવની વાત યાદ આવે છે. એક દિવસ તળાવે નદીને કહ્યું: “હે નદી, તું ઉનાળાના દિવસેમાં સાવ સુકાઈ જાય છે, કારણ કે તું આઠ મહિના વહીંને તારું જળ વહેંચી નાખે છે. પછી તારી પાસે તે વખતે કરી ધગધગતી રેતી જ દેખાય છે. જ્યારે હું પાણી કેવું સંગ્રહ કરીને રાખું છું! તું તો ખળખળ કરતી પૂરમાં વહી જાય છે, હું તે અહીં જ છું.” | નદીએ કહ્યું: “તારી વાત સાચી. તું ગમે તેટલું સંગ્રહ પણ ઉનાળામાં તે તારું પાણી પણ સુકાઈ જ જાય છે. રહે છે, તે નાનાં નાનાં ખાબોચિયાં ભરાઈ રહે છે. જેમાં જીવજતુઓ જ ઉત્પન્ન થાય છે. વધારામાં તેમાં પગ મૂકનારા બિચારા તારા કાદવમાં ખેંચી જાય છે! જ્યારે પ્રીમમાં પણ મારી પાસે આવનારને હું કંઈ નહીં તે છેવટે નિરાશ તે નથી કરતી. જે છેડે ખાડો ખોદે તે હું વિરડીનું મીઠું પણું આપીને તેને તૃપ્ત કરું છું !”
નદી ને તળાવની આ વાત યાદ રાખવા જેવી છે. તમારું પુણ્ય ન હોય તે તે તમે ભેગવી નહીં શકે. કુદરતે ઘણું આપ્યું હોય પણ દાનમાં વાપરે નહીં, પિતે ભગવો નહીં તે તે શા કામનું દાન કરવામાં પણ પુણ્ય જોઈએ. માટે સરેવર નહિ, સરિતા બને.
એક દિવસ હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજ પાટણ પધાર્યા. રાજા કુમારપાળે ખૂબ શ્રદ્ધા અને ભક્તિથી ગુરુવર્યનું સામૈયું કર્યું. આચાર્યશ્રીના શરીર પર થીગડાવાળું ખાદીનું વસ્ત્ર હતું. ઉપાશ્રયમાં પ્રસંગે પાત વિનમ્રભાવે કુમારપાળે ગુરુવર્યને કહ્યું. “આપને મારા જેવા અનેકાનેક ભક્તો છે. સમાજના ઉપર આપને અનન્ય ઉપકાર છે છતાં આપના શરીર ઉપર