________________
[ ૯૦ ]
ચાર સાધન ત્યારે ડૉકટરકહે, “તે વખતે લેહીનું રીફાઈન થઈ જાય છે.” મેં પૂછ્યું, “કેમ થઈ જાય છે?”
તે કહે, “એ વખતે માતામાં વાત્સલ્ય પ્રગટે છે. બાળક પ્રતિ પ્રેમ જાગે છે.”
ત્યારે મેં કહ્યું હતું: “એક બાળક પ્રત્યે જાગેલા વાત્સલ્યને લીધે જે સ્તનમાં દૂધ છલકાઈ જતું હોય તે પછી પ્રાણીમાત્ર પરત્વે જેના અંતરમાં અસીમ પ્રેમ છલકાતે હોય એનાં અંગેઅંગમાં દૂધ વહે તે તમને નવાઈ લાગે?”
ડૉકટરે હસીને કબૂલ કર્યું: “આપની વાત તદ્દન સાચી છે.”
દંશ દેનાર પ્રત્યે પણ દયા દાખવીને એનું દંશીલું મેં દૂધથી ભરી દેનાર મહાપુરુષે સર્પને કરુણામય રીતે કહ્યું :
બુઝબુઝ- જરાક બંધ પામ. તું આજ સુધી બહુ સળગ્યે, હવે તે જરા શાંત થા. તારો ક્રોધ તને જ સળગાવે છે તેં તારા કોધાગ્નિથી જગતને નહિ, તારા અંતરને ઉજ્જડ કર્યું છે. હવે તે શાંતિના વારિથી તેને હર્યું ભર્યું બનવા દે” | સર્પની આંખને અગ્નિ ભગવાનને ન સળગાવી શ;
જ્યારે એમની કરુણામયી વાણીએ તે સર્ષને અંતરને ઠારી દીધું અને સર્પ ભગવાન મહાવીરને નમી પડ્યો. એણે દંશમાંથી ઝેર કાઢી નાખ્યું.
પછી પિતે વિચારવા લાગ્યો. મારું મેં હવે દુનિયાને દેખાડવા લાયક રહ્યું નથી. તેથી હવે હું રાફડામાં જ રહીશ... બહાર નીકળીશ જ નહિ. અને ત્યાં ને ત્યાં રહીને જ મારાં પિતાનાં પાપોનું બને એટલું વધુ ને વધુ પ્રાયશ્ચિત્ત કરીશ.'