________________
[ ૧૩૨ ]
ચાર સાધન અમને શક નથી, તમને મળ્યા એટલે થયું કે મારા ગયા. પણ વાસ્તવિક રીતે રૂપિયા તમારા હતા જ નહિ.” પેલાને પણ તે વાત ગળે ઊતરી ગઈ.
અહીં તમારે પણ એ વિચાર કરવાનો છે કે તમારું શું છે? આવ્યા ત્યારે કાંઈ હતું નહિ, અને જાવ ત્યારે પણ કાંઈ સાથે આવનાર નથી. પેલી ૧૦૦ રૂપિયાની બાબત કરતાં પણ આપણી દશા બૂરી છે. આ પ્રમાણે માણસ વિચાર કરે તે કઈ પણ સંગોમાં અફસોસ ન થાય. પેલાએ રૂપિયા ૧૦૦ની નોટ પિતાની માની અને ગઈ એટલે અફસ થયે. આ બધું પોતાનું માન્યાનું જ દુઃખ છે. પિતાનું ન માને તે છોડવાનું જરાય દુઃખ નહિ થાય. આ સમજવા માટે મહાપુરુષે કહે છે કે ભવરોગ એ છે કે જેથી ચારે બાજુથી ભેગું ભેગું અને ભેગું કરવાનું જ મન થાય. માટે મોટામાં મોટે રેગ ભવસંસાર જ છે. સાધક પૂછે છે આ રેગની દવા શી? વિમૌષધું ?
ભવરૂપી રોગનું ઔષધ શું, કે જેના વડે એ રેગથી છૂટી શકાય? તેને ઉત્તર આપતાં કહે છે કે વિચાર એ જ સૌથી મોટામાં મોટું ઔષધ છે. વિચારે. તમે વ્યાખ્યાન સાંભળે ત્યારે આ બધી વસ્તુઓને વિચાર આવે પણ ઘરે ગયા પછી શું ? તમે તે પૌગલિક સુખની પ્રાપ્તિને વિચાર કરે છે, પણ વિચારવા ગ્ય તે આત્મિક વિચારણા છે. હંમેશાં સવારે ઊઠતાં વિચાર કરે જોઈએ કે હું કોણ? ક્યાંથી આવ્યો? ક્યાં જવાને? મારું સ્વરૂપ શું?
આ વસ્તુઓને હંમેશા વિચાર કરવાનો છે પિલા તીર્થનું નામ શું? સિદ્ધાચલ. આ નામ ગમે તેવું છે. એ