________________
[ ૧૪૮ ]
ચાર સાધન
મહાવીરની વૈરાગ્યમય મૈત્રીની એવી એક અસર હાય છે કે એમાં જન્મજાત વૈરી આવે તે પણ એ વેરની અસરને ભૂલી જાય. સાપ અને નાળિયે, ગાય અને વાઘ, ઊંદર અને ખિલાડી સામસામા બેસે પણ વેરભાવ સંભારી જ ન શકે. એ વાતાવરણમાં મૈત્રીની એક એવી કરુણાપૂર્ણ મધુર અસર હાય છે.’ કે ત્યાં વેર ટકી જ ન શકે.
એક દીવામાંથી હજાર દીવા પ્રગટે છે, તેમ હૃદયમૈત્રી માંથી વિશ્વમૈત્રી પ્રગટે છે. એક દાણા વાવીએ તે એમાંથી હજારા દાણા ઊગે, તેમ આપણા હૈયામાં મૈત્રીના એક દાણા હાય તા એમાંથી જ વિશ્વમૈત્રીના અનેક ભાવ પ્રસરે.
મૈત્રી વિના ક્ષમા નથી, અને ક્ષમા વિના મુક્તિ નથી.
તે મૈત્રી આદિ ભાવાને મંગળમય પ્રકાશ આપણા અનુષ્કાનાના અણુઅણુમાંથી પ્રગટા એવી શુભેચ્છા.