________________
. ગણેશ ઉત્સવનું રહસ્ય
[ ૧૪૩ ] તત્પર નથી તેને સાંભળવા બીજા પણ તત્પર નથી. આવા એક કાનના માણસથી જ સમાજ નાના નાના જૂથમાં વહેંચાઈ જાય છે. આવા માણસે મદદરૂપ અને ઉપકારક થવાને બદલે નુકસાનકારક અને અપકારક બની બેસે છે. માટે કાન મોટા રાખી ગ્ય માણસની એગ્ય અને ઉચિત વાત સાંભળવી જોઈએ અને પછી સાર-અસારને વિવેક કરે જોઈએ.
ગણેશનું નાક લાંબું છે. એને અર્થ એ કે દૂર દૂર રહેલી વાતને પણ સૂંઘી સૂંઘીને લેવી જોઈએ, ઘરમાં શું બને છે તે વડીલે ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ. સમાજની શી અવસ્થા છે તે નેતાએ લક્ષ્યમાં રાખવું જોઈએ. મેં એક ગામડામાં એક આગેવાનને જોયેલા. તે જ્ઞાતિમાં સૌ જમ્યા પછી જ જમે. ગામમાં કયાંય કોઈ મુસીબત હોય તે તે પહેલા હાજર થાય. કેઈ કામ કરવાનું હોય તે પિતે એની પહેલ કરે. કેઈ ભૂખ્યું સૂતું હોય તે એની ખબર રાખે ને બીજે દિવસે એને ત્યાં અનાજ પહોંચતું કરે. આ પુરુષ ગામને ગણપતિ જ કહેવાય ને?
હાથીને સૂઢ હોય છે તે ફળ પણ લે અને પથ્થર પણ લે, પણ ફળને મેંમાં મૂકે, પથ્થરને ફેંકી દે. તેમ આગેવાન પાસે પણ બંને પ્રકારની વાત અને વ્યક્તિ આવે. તેમાં સારાને સ્વીકાર કરે અને ખરાબને દૂર કરે. નાકનું કામ સુગંધ લેવાનું છે અને દુર્ગન્ધને દૂર કરવાનું છે.
ગણેશનું વાહન શું છે? ઊંદર. ગણેશદાદા આવડા મોટા અને ઊંદર આવે નાને! શું તે વાહનને છે? તમને નવાઈ નથી લાગતી? ઊંદર પર ગણપતિ બેસે તે એને બાપડાને તે પાપડ જ થઈ જાય ને? ના, પણ આ પ્રતીકના