________________
ગણેશ-ઉત્સવનું રહસ્ય
ગણેશઉત્સવ ઉજવતાં પહેલાં તમારે ગણેશનું રહસ્ય સમજવું જોઈએ. પરંપરાની પૂજાથી કંઈ નહિ વળે. દરેક વાત પાછળ રહેલ રહસ્યનું દર્શન થાય તે જ એમાંથી સત્વ અને શક્તિ જડે.
આજે લોકોનાં ગૃહજીવન તૂટ્યાં છે, એકતાને બદલે જ્યાંત્યાં છિન્નભિન્નતા દેખાય છે, કારણ કે પ્રાચીન વસ્તુઓ પાછળ રહેલ ભાવના ભલાણી છે વસ્તુનું સ્થૂલ સ્વરૂપ જ લેકે સામે ઊભું રહ્યું છે. ગણેશ પાછળ પણ એવું જ કંઈક જોવા મળે છે.
ગણેશ શબ્દનો અર્થ સમજે. એની વ્યુત્પત્તિ શી છે? ગણ એટલે સમુદાય. ગણ એટલે મંડળી. ગણ એટલે જૂથ. એને ઈશ એટલે સ્વામી. ઈશ એટલે નેતા. ઈશ એટલે પતિ કે ઉપરી. સમુદાયને જે ઉપરી હોય તે ગણેશ. સમાજના નેતાનાં લક્ષણ આમાં પડ્યાં છે. એની આકૃતિ અને પ્રકૃતિનું આ પ્રતીક છે. ગૃહસ્વામી, દેશસ્વામી અને સમાજ સ્વામી એ આ પ્રતીકને અર્થ સમજવાને છે.
સારા કાર્યને પ્રારંભ કરતાં પહેલાં ગણેશને એટલે કે વડીલને વંદન કરાય છે. ગણેશાય નમઃ કહી સામાન્ય સમૂહ સામે નૈતૃત્વનું ભાવપ્રતીક મૂકવામાં આવ્યું.