________________
[ ૧૨૦ ]
ચાર સાધન રાખે. એટલે કે, સાધનથી કામ લે, પણ સાધનની ગેરહાજરીમાં તમે પરવશ કે નિર્માલ્ય ન બનો.
સાધન, માણસ માટે હેય. માણસ, સાધન માટે ન હોય. વસ્તુઓ માણસની આસપાસ ચક્કર લગાવે તેને બદલે માણસ વસ્તુઓની આસપાસ ચક્કર લગાવે તે વસ્તુનું મૂલ્ય વધી જાય અને માણસની કિંમત કંઈ જ ન રહે.
આ રીતે સાધન અને સાધકને વિવેક જીવનમાં આવતાં, સાધન માટે આજે ઘરઘરમાં જે ઝંઘડા થાય છે, જે મનદુઃખ થાય છે તે નહિ થાય. કારણ કે સાધકને વિવેક, સાધન માટે બાઝતાં એને અટકાવશે.
આ વિવેકભાવ ઘરમાં જાગશે તે ઘરમાં કલહને બદલે શાન્તિ પ્રસરશે, દેશમાં આ ભાવ પ્રસરશે તે દેશમાં આન્તરદ્વેષ અને ઝઘડાને બદલે પ્રેમ અને શાંતિ ફેલાશે, વિશ્વમાં આ વિચારધારા વહેતી થશે તે આ વિશ્વયુદ્ધ અને અણુબોમ્બને બદલે, વિશ્વમૈત્રી એને વિશ્વશાન્તિ આવીને વસશે.
તમને કદાચ થશે કે આ મેદાનમાં બેઠેલા દશબાર હજાર માણસોના શ્રવણથી કાંઈ થોડી જ વિશ્વશાન્તિ આવી જવાની છે? અને જગતના પ્રવાહ પલટાવાના છે? . પણ મારે નમ્ર અભિપ્રાય એ છે કે અહીં બેઠેલાં ભાઈબહેને આ વિચારને પૂરા ચિન્તનથી સમજી જીવનમાં ઉતારશે તો એની અસર આખા ઘર પર થશે તમારા ઘરનું વાતાવરણ આથી સારું થશે તે આવતી કાલે એનું અનુકરણ તમારા પડોશી કરશે. પડોશીની અસર આખા સમાજ પર થશે. પછી સમાજની અસર દેશ પર અને