________________
યોગપ્રાપ્તિ માટે
[ ૭૫ ]
શીખીએ. એણે ભૂલ કરી તે! એના અજ્ઞાનના કારણે, એમાં આપણે શું! આપણે તે ક્ષમા જ આપીએ. એના પ્રત્યે નહિ ક્રોધ કે નહિ વેર. આ પ્રકારના જ વિચારો આવવા જોઇએ, ન આવે તે કેળવવા મહેનત કરવી જોઇએ. પણ એ કચારે બને ? નકામી વાતામાં સમય ન વેડફીએ અને એકાંતમાં શાંત ચિત્તે સુંદર વિચારા કરીએ ત્યારે.
છેલ્લે આવે છે ‘ વચનવિલાસ ’——
અંહીન અને સત્ત્વહીન વાતેામાં સમય ગુમાવે. જેને • કઈ અર્થ નહિ, જેના કંઈ ઉપયોગ નહિ, જેનું કાંઇ સારું ફળ નિહુ એવુ ખેલ ખેલ કરવાથી શું! આ પ્રકારના વાણીવિલાસથી કોઈનુ બૂરું થાય. વચનનું જોર તા ઘણું છે. કસમયે અને કસ્થળે ખેલાયેલું વચનવિનાશ નેતરે છે. બહુ ખેલવામાં કચાંક એવું ‘ ખફાઈ' જાય કે જેનું પરિણામ નરસુ' આવે. ઘરમાં ઝગડા થઇ જાય, ગામમાં કજિયા થાય અને વિશાળ જગતમાં ખેલવામાંથી જ વિશ્વયુદ્ધ સુધી વાત વધે, વાણીના સંયમની તા ખાસ જરૂર છે. મૌનની ભાષા જોરદાર છે. વાણી. કરતાં મૌનનુ બળ વધારે છે.
ચેાગ મેળવવાના માર્ગ માટે મહાપુરુષાએ આ પાંચે . વાત કમ કરવાની કહી છે.
આ પાંચ ચીજ એછી કરે એટલે અંદરના ધ્યાનના પ્રકાશ લાધે. સમય મળે ત્યારે એકાંતે ધ્યાન ધરી. મૌન કેળવેા. વસ્તુને સહજભાવે શ્વેતાં શીખેા. એને વળગી ન રહેા. એને છેાડતાં શીખા તા દુઃખ, દ્વેષ કે ક્રોધ ન થાય. આત્મા નિજાનંદમાં મસ્ત રહે. એ બહારના કષાયાનાં
