Bandhan Ane Mukti

Author(s): Harishbhadravijay
Publisher: Navjivan Granthmala

Page 42

એ વિમાસણમાં શ્રાવક પાણી પીવા માટે ઊભા થયા. આ ‘અતિક્રમ' કોટીનું પાપ બાંધવાનું પ્રથમ પગથિયું.
શ્રાવક ઊભા તો થયા પણ શ્રદ્ધાનો જિનાજ્ઞાનો હૃદયમાં દીવડો પ્રગટેલો હતો. તેથી પાણી ન પીઉં તો ન ચાલે ? એ વિચારે ઉપાડેલા પગ (બાહુબલીજીની જેમ) અટકી ગયા. વિચારને આચારમાં પરિવર્તન કરે તો પાણીયારા સુધી જવું પડે અને વિચારમાં દ્રઢતા રાખે તો પાછા બેસી જવું પડે. શું કરવું ? પાણીએ શ્રાવકને પાણી (ટેક) બતાડવા અથવા હાર સ્વીકારવા આવ્યાન કર્યું. બિચારો ચંચળ બનેલો શ્રાવક હાંફી ગયો ને પાણીયારા સુધી પહોંચવા ડગલા ભર્યા. આ છે ‘‘વ્યતિક્રમ’’ પદ્ધતિનું બીજા નંબરનું પાપ બાંધવાની તૈયારીવાળું પગથિયું.
અડધી મિનીટમાં શ્રાવક પાણીયારા સુધી પહોંચી ગયો. હવે માત્ર હાથમાં ગ્લાસ લઈ મટકામાં ડૂબાડી ગ્લાસમાં પાણી ભરવું અને... અને... પાણી પી લેવું. હાશ ! એક કલાકની માથાકુટનો અંત આવી જશે. પાણી પીધાં પછી બીજે દિવસે પ્રાયચ્છિત્ત લઈ લેશું. અત્યારેતો શાંતિથી ઉંઘવા મળશે. આર્તધ્યાન કરવાનું બંધ થશે.
શ્રાવકે ગ્લાસ ઉપાડ્યો. માટલાનું ઢાંકણું ખોલ્યું, ગ્લાસમાં પાણી ભરી લીધું. પીવાની તૈયારી કરી પણ, હે જીવડા! શું પાણી નહિં પીએ તો મરી જઈશ? ૨-૪ ફલાક સમતા રાખ. ધ્યાન ધર, માળા ગણી લે અને પાપના બંધથી બચી જા. ખરેખર હવે શ્રાવક મનને સમજાવવાના બદલે મન શ્રાવકને સમજાવવા બેઠું તેથી એ મુંઝાઈ ગયા. પાણી પીવાથી શાંતિ મળશે તરસ મટી જશે. સમજીલા મનડાએ શ્રાવકને થોડું સમજાવી દીધું. પાણી ૧-૨ ગ્લાસ પી લેવા શ્રાવક તૈયાર થયો. ત્રીજું પગથિયું અતિચારનું છે. પણ તેમાં અજાણતા થઈ જતાં વ્રત ભંગનો અધિકાર છે. આ તો જાણીને વ્રત ભંગ કરવાની શ્રાવક તૈયારી કરે છે.
પાણીનો ગ્લાસ મોઢા પાસે આવી ગયો છે. હમણાં જ એક જ શ્વાસે આખો ગ્લાસ ખાલી થશે. તરસ મટી જશે. શાંતિ થઈ જશે. અકલ્પ્ય આનંદ સાગરમાં ખોવાઈ જવાશે. એ સ્વપ્ન આવે તે પૂર્વે જ શ્રાવકના આત્માએ બંડ પોકાર્યું. શ્રાવક ઊભો રહે, શું કરે છે તેનો વિચાર કર. આ જીવે રોજ ૩-૩ લીટર પાણી પીધું. એક વર્ષમાં ૧૧૧૦ લીટર અને ૬૦ વર્ષમાં ૬૧,૧૦૦ થી પણ વધું પાણી પીધું છતાં તરસ્યો ને તરસ્યો જ રહ્યો. આ તરસ ક્યારે છીપાશે તે તું બતાડીશ ? નહિં, આ પાપ ભાવનાવાળું પાણી તું ના પી, ના પી. સવાર દૂર નથી. કપડું ભીનું કરી ગળા પાસે પંચ કરી લે પણ પાણી ના પી. તારા માટે શોભતું નથી. યાદ રાખ, તું એક શ્રાવક છે.
શ્રાવક થંભી ગયો. એના આત્મપ્રદેશોમાં ઝણઝણાટી થઈ ગઈ. અયોગ્ય સમયે ૧-૨ ગ્લાસ પાણી પી પાપ વધારવા કરતાં જેમ ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ હસતે
૧૭