Bandhan Ane Mukti

Author(s): Harishbhadravijay
Publisher: Navjivan Granthmala

Page 61

* સરળ પ્રશ્નો :
૧. દર્શન જ્ઞાનનો પરસ્પર સંબંધ બતાડો ? ૨. દર્શનાવરણીય કર્મનો પરિચય આપો ? ૩. દર્શનાવરણીય કર્મના ૨ આરાધક - ૩ વિરાધક બતાડો ?
૪. દર્શનાવરણીય કર્મની કઈ ૫ પ્રકૃતિ તમારા જીવન સાથે સંકળાઈ છે? * ઉપસંહાર :
શ્રેણિક મહારાજા ક્ષાયિક સમકિતધારી હતા. જીવનમાં અશ્રદ્ધા થાય, ધર્મની નિંદા કરવાની તક મળે તેવા પ્રસંગો આવ્યા. પણ દ્રઢ શ્રદ્ધાવાન વિચારોમાં સ્થિર આત્મા સમકિતથી ચલાયમાન ન થયા. દરેક ક્ષણે જીવ કર્માધીન છે. જે કર્ભે શૂરા તે ધર્મે શૂરા એવું માનનારા થયા હતા.
દર્શનાવરણીય કર્મ ધર્મી જીવને ચળવિચળ કરે. સાચું છે કે કેમ એમ વિચારવમળમાં ભમાવે પરંતુ કટોકટીના ક્ષણે જે ધીર ગંભીર બને તેનો અર્થ પુદ્ગલ પરાવર્તન કાળ (જન્મ મરણના ચક્કર) ઘટી જાય. સંસાર ઘટે એટલે થોડો-ઘણો પુરુષાર્થ કરો તો કેવળજ્ઞાન-મોક્ષ દૂર નથી. જ્ઞાનથી સંસારમાં કેવી રીતે જીવવું તેનું જ્ઞાન ખપી આત્માને થાય. જ્યારે દર્શનથી સંસારના સ્વરૂપને જોવા-જાણવા ચાન્સ મળે છે.
દર્શનાવરણીય કર્મના ઉદયે જીવો આંધળા-બહેરા-લૂલા લંગડા-ખામીવાળા શરીરધારી બને છે. સ્પર્શ-રસ-ઘાણ ઈન્દ્રિયોના વિષયો પણ સંતોષકારક કામ કરી શકતા નથી. માટેજ બોલવા-જોવામાં જ્ઞાનીઓ વિવેક રાખવાનું કહે છે.
રાજહંસ પક્ષી દૂધ-પાણીને પોતાની વિશિષ્ટ શક્તિથી જૂદા કરી માત્ર દૂધ પી લે છે. શૃંગીમચ્છ સમુદ્રમાં જ વસે છે. છતાં પીવા માટે શુદ્ધ જળ શોધી લે છે. તે ઉત્તમ ધર્મી આત્માઓ સંસારમાં ભલે રહેતા હોય છતાં સમ્યગુદષ્ટિના કારણે એ જન્મ-મરણ ઘટે એ રીતે આચાર વિચાર પાળે છે.