________________
अधिकारः) व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता
६०४ ( २५२ ) न सत्त्वं किञ्चिदौष्ट्यादिधर्मान्तरविवर्जितम् । तद् वा सत्त्वविनिर्मुक्तं केवलं गम्यते क्वचित् ॥५॥ ततोऽसत् तत् तथा न्यायादेकं चोभयसिद्धितः । अन्यत्रातो विरोधस्तदभावापत्तिलक्षणः ॥६॥ . एवं चोभयरूपत्वे तद्विशेषनिराकृतिः। असिद्धा नान्यतोऽभिन्नं यदन्यत्रापि वर्तते ॥७॥
.....* व्याख्या .. त्यागात् जात्यन्तरात्मक इति ।४। एतद्भावनायैवाह-न सत्त्वमित्यादि । न सत्त्वं किञ्चिदौष्ट्यादिधर्मान्तरविवर्जितं तत्-औष्ट्यादि वा सत्त्वविनिर्मुक्तं केवलं गम्यते क्वचित् ५। यदि नामैवं ततः किमित्याह-ततोऽसत् तत्-सत्त्वादि तथा-इतरेतरभेदेन न्यायात्-न्यायेन केवलानवगमनात्, एकं च असत् तत् उभयसिद्धितः-सत्त्वौष्ट्याधुभयोपलब्धेः, अन्यत्र-एकान्तभेदादौ अतो विरोधस्तदभावापत्तिलक्षणः तयोः-सत्त्वौष्ट्रत्वाद्योरभावापत्तिः सैव लक्षणं यस्य स तथा ।६। एवं चेत्यादि । एवं च-उक्तनीत्या उभयरूपत्वे सत्युष्ट्रादेः, किमित्याहतद्विशेषनिराकृतिः-उष्ट्रत्वादिविशेषनिराकृतिः असिद्धा । कथमित्याह-नान्यतः-दध्नः अभिन्नं सत्त्वं यत्-यस्मादन्यत्रापि-उष्ट्रादौ वर्तते । किं तर्हि ? आत्मीयमेव ।७। ततश्च प्रवृत्तिनियमो
- मनेतिरश्मि હવે તે બેનો, એકાંત ભેદ કે અભેદ કેમ ન મનાય? તે કહે છે –
(૨૫૨) (૫) ઉષ્ટ્રવાદિ બીજા ધર્મોથી રહિત કેવળ સત્ત્વ કે સત્ત્વથી રહિત કેવળ ઉષ્ટ્રવાદિ 5. ५४ ४९ नथी...
(६) तथा (= शते मेडी विना (इतरेतरभेटेन) सेवा न भगत डोवाथी) मयनी જ સિદ્ધિ થાય છે, એટલે તે બંને એક છે એ વાત અસત્ છે અને જો બંનેનો એકાંત ભેદ માનો તો બંનેનો અભાવ થઈ જવારૂપ સ્પષ્ટ વિરોધ છે... ___(७) मा शत 2 विगेरे वस्तु, ४यारे सामान्य-विशेष मय३५ लोय, त्यारे तमे हो - "Gi2 विगैरे वस्तुमी सामान्य३५ डोवाथी, तेसोन 6ष्ट्रत्व३५ विशेषतुं नि२।४२९॥ यथे" - तोते. સિદ્ધ નથી, કારણ કે દહીંથી અભિન્ન સામાન્ય તે (અન્યત્ર=) ઊંટમાં હોતું જ નથી, અર્થાત્ ઊંટનું સામાન્ય જ ઊંટમાં વર્તે, બીજાનું નહીં... (તેથી સામાન્યરૂપ હોવા છતાં પણ, તેની વિશેષરૂપતા તો सपापित ४ छे...)
१-३. अनुष्टप्। ४. 'दिभेदान्तरविवजितं' इति क-पाठः। ५. 'एकं वाऽसत्' इति ङ-पाठः। ६. 'सत्त्वौष्ट्र०' इति घ-पाठः। ७. पूर्वमुद्रिते तु 'सत्त्वोष्ट्रत्वाद्ययो०' इत्यशुद्धपाठः, अत्र तु D-प्रतानुसारेण शुद्धिः कृता ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
