Anekantjaipataka Part 02

Author(s): Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust

Page 428

६४३
अनेकान्तजयपताका
(तृतीयः
(२८८) अप्रधानं च यत् प्रोक्तमुष्ट्रत्वाद्यत्र तत् तथा । प्रतिपत्तारमाश्रित्य नं तु तत्त्वव्यपेक्षया ॥५॥ अन्योन्यव्याप्तिरूपेण द्वयोस्तद्भावसिद्धितः । अमुख्यगुणभावेन तत्त्वतस्तूभयात्मकम् ॥६॥ एकान्तैक्ये तु भावानां कार्याभेदादनिश्चितिः । नैकस्मादुत्तरो भावो ज्ञानं चेति सुनीतितः ॥७॥
....... व्याख्या .... द्यत्र-अधिकारे तत् तथा प्रतिपत्तारमाश्रित्य उक्तलक्षणम्, न तु तत्त्वव्यपेक्षया ।५। किमित्यत आह-अन्योन्यव्याप्तिरूपेण हेतुना द्वयोः-सदौष्ट्याद्योः तद्भावसिद्धितः-सदुष्ट्रभावसिद्धेः, अन्यथाऽयोगादित्युक्तप्रायम् । ततश्च अमुख्यगुणभावेन तत्त्वतः तु उभयात्मकं तत् ।६। परपक्षे दोषमाह-एकान्तैक्ये तु-एकान्तैकस्वभावत्वे पुनर्भावानां-दध्यादीनां कार्याभेदात् कारणादनिश्चितिः । एतदेवाह-नैकस्मात्-एकस्वभावादुत्तरो भावो ज्ञानं चेति सुनीतितः ७।
...मनेतिरश्मि * (२८८) (५) प्रस्तुतwi 6५२, उष्ट्रत्वा विशेषनो सत्त्व३५ सामान्यनो सप्रधान३५= ગૌણરૂપે ઉલ્લેખ કર્યો, તે પ્રમાતાને આશ્રયીને જાણવું, અર્થાત્ જુદા જુદા પ્રમાતાને આશ્રયીને તેની ગૌણ-પ્રધાનતા સમજવી, પારમાર્થિક તત્ત્વની અપેક્ષાએ નહીં..
गौ-प्रधानमा तत्पनी अपेक्षाभ नहीं ? - ते ४९॥छ -
(૬) સત્ત્વ અને ઉત્પાદિ બંને પરસ્પર વ્યાપ્તિરૂપે (=ભેદભેદરૂપ નિયત સંબંધથી) રહેલા छ - साधू मानो, तो ४ ते सह-उष्ट्र६३५ ५६ार्थना सिद्धि थशे, अन्यथा नही.. तेथी ६२६ वस्तु, ગૌણ-પ્રધાનભાવ વિના સામાન્ય-વિશેષ ઉભયાત્મક જ માનવી રહી...
પરદર્શનકારોના મતે દોષ બતાવે છે –
(૭) દહીં-ઊંટાદિ પદાર્થોને જો એકાંત એકસ્વભાવી કહેશો, તો તેઓના કાર્યનો અભેદ થવાથી निश्चय थाय नही...
प्रश्न : ५९ ॥२९?
ઉત્તર : કારણ કે એકસ્વભાવી વસ્તુથી કોઈ એક જ કાર્ય થઈ શકે... એટલે સુનીતિ પ્રમાણે ही माहिमेस्वाभावी वस्तुथी (१) उत्त२१९३५ ५४ार्थ, अने (२) पोताने (=हीने) विषय ७२नाएं शान... अमर्यो थ नही...
આમાં સુનીતિ શું? તે કહે છે -
१. 'ननु' इति क-पाठः। २. अनुष्टुप् । ३. 'अन्योन्यं व्याप्ति०' इति क-पाठः। ४-५. अनुष्टप। ६. 'स्वभावाद् भावादुत्तरो' इति घ-पाठः ।