________________
ક્લાનાવાદના ઉપાસક પુદગલાનંદીઓ ઉન્માદભર્યા પ્રયત્નો દ્વારા જ્યતાની આંખમાં ધૂળ નાંખી પુદગલ' પ્રેમને પોષવા મથતા હોય, ત્યારે એવા પુણ્ય નામધેય મહાત્માના સત્ય સ્વરૂપથી mતને પરિચિત બનાવવું, એ મોટામાં મોટી “આત્મસેવા છે; “ભક્તિ' છે; કહેવા દો કે, “કર્મનિર્જરા છે ! અને એ જ એક પુણ્યાભિલાષા પૂર્વક આ પરિચય લખાય છે કે, જેથી અજ્ઞાન જમતા ઉંધે માર્ગે દોરવાઈ હોય કે દોરવાતી હોય તો બચી જાય ! શું ઉપદેશે છે ?
કેવલ ધાર્મિક આચરણાઓમાં જ દિનરાત પસાર કરનારને જૈન શાસ્ત્રકારોએ ‘સર્વવિરતિ કે સાધુ નામથી સંબોધ્યા છે અને અમુક પ્રમાણમાં જધાર્મિક આચરણાઓ કરનાર સંસારીઓને દેશવિરતિં' તરીકે જ્ઞાવ્યા.જે આત્માઓ સંસારને છોડી શકતા નથી, અંશે પણ વિરતિ આરાધી શકતા નથી, પરંતુ જે “સંયમ અને મોક્ષ એ બેજવસ્તુઓને સારભૂત માની. સંસાર પરત્વે ‘અભાવ ધરાવે છે, તે સમ્યગ્દષ્ટિ ગણાય છે. આ ત્રણે આત્માઓ મુક્તિના આરાધક કહેવાય છે અને તેથી જ જૈનશાસ્ત્રોમાં સૌથી પહેલાં સંસારવિરાગ' ઉપદેશાયો છે. કોઈ પણ જૈનશાસ્ત્રની એક પણ પંક્તિ એવી નથી કે. જે સંયમ ભાવનાની વિઘાતક હોય કે સંસાર ભાવનાની પોષક હોય.
સારું વિશ્વ સુખનું અર્થ છે સુખ પ્રાપ્તિ એ સૌનું ધ્યેય છે અને તે મુક્તિ વિના અન્યત્ર નથી જ. અનંત કાળથી દુનિયા દુન્યવી સુખને માટે પ્રયત્ન કર્યો જજાય છે. એ માટે એણે ખૂબ ખૂબ સહ્યું છે અને સહે છે; વહાલાં માતા-પિતાને, પ્રિય પત્નીને, ન્મભૂમિને, સ્નેહી-સંબંધીઓને તેમજલક્ષ્મી વગેરેને એ એજ કારણે છોડી શકે છે દુન્યવી સુખ એટલે કે, કંચન અને કામિનીની પાછળ ગાંડા-ઘેલા બનેલા વિષે તો અનેક વિપ્લવો ળાવ્યા છે, અનેકનાં કરપીણ ખૂન ક્યાં છે; એજલાલસામાં અનેકે પોતાનાં જીવનની આહુતિ આપી છે; પોતાની લાલસાને આડે આવતા અનેકોને યેન કેન, દુઃખી કરી કે સંહારી, એમનાં આશ્રિતોને કંગાલ બનાવ્યાં છે. અરે, mતમાં પ્રવર્તી રહેલી અશાંતિ, ક્લેશમયતા અને દુખાવલિનું એક જ કારણ એ લાલસા છે. જેમ જેમ એ લાલસા વધે છે, તેમ તેમ મનુષ્ય માનવતાથી પર બનતો જાય છે અને એનામાં પશુવૃત્તિ અને પછી રાક્ષસી વૃત્તિ ન્મે છે. આમ છતાં જેમ એક “નશાખોર અનેક ચિંતાઓથી મુક્તિ મેળવવાના ઉપાય તરીકે નશો કરે છે અને એમ કરતાં
ગ્રંથ અને ગ્રંથકાર
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
