________________
૮૦
અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
કે
પરવશતાને લીધે કરે. એટલે વિષયસુખ ભેગવવા છતા એ ચતુર્થ ગુણસ્થાને પણ વૈરાગ્ય હોઈ શકે છે એ વાત હવે સ્થિર થઈ જાય છે.
આ શ્લેકમાં ગ્રન્થકાર પરમર્ષિએ પ્રસ્તુત અધિકારની ચર્ચાને ઉપસંહાર કરી લેતાં દશાવિશેષમાં ચતુર્થગુણ-- સ્થાને પણ વૈરાગ્ય હોઈ શકે છે એ વાત સિદ્ધ કરી છે.
પ્રસ્તુત અધિકારમાં વૈરાગ્ય પ્રાપ્તિના ચાર માર્ગ બતાવ્યા છે. જેમાંના પહેલા બે હેય છે અને છેલ્લા બે ઉપાદેય છે. ૬.
(૧) વિષયે ભગવાને વૈરાગ્યની સિદ્ધિ જુઓ શ્લેક ૨ જે (૧૦૪)
(૨) મનને પરાણે કચડીને વૈરાગ્યની સિદ્ધિ જુઓ લેક ૨૯ મે (૧૩૧)
(૩) વિષયની ફેરબદલી કરીને વૈરાગ્યની સિદ્ધિ જુઓ: શ્લેક ૩૧ મે (૧૩૩)
(૪) વિશિષ્ટજ્ઞાન દશામાત્રથી વૈરાગ્યની સિદ્ધિ જુએ શ્લેક ૨૮ મે (૧૩૦) ૩૬. (૧) પ્રમાણ નયતત્વાલકાલંકાર ૬-૪
(૨) હારિભદ્રી અષ્ટક ૧–૫ ની ટીકા.