________________
૨૮૦
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
મેક્ષ પ્રાપ્ત થાય. નિયતિથી જ મેક્ષ સાધ્ય છે. જે નિયતિ બળવાન ન હોય તે સેંકડો મેલેપાય સાધવાથી કશું ન વળે. [४६२] अकस्मादेव भवतीत्यली नियतावधेः ।
कादाचित्कस्य दृष्टत्वाबमाषे तार्किकोऽप्यदः ॥७९॥
આ મતાનુયાયીનું એવું મન્તવ્ય છે કે, “જીવની જે મેક્ષે જવા માટેની નિયત અવધિ છે તે પ્રાપ્ત થાય એટલે એકાએક-અકસ્માત્ તે જીવને મોક્ષ થઈ જાય.”
માલિક મત ખંડન–આ વાત તદ્દન ખોટી (અલિક) છે. કેમકે જે કાર્યની અવધિ નિયત હોય છે તે બધા ય કાર્યો કદાચિત્ બનનારા હોય છે. અને જે કાર્ય કદાચિત્ બને છે તે હંમેશા હેતુ (ઉપાય) સહિત જ હોય છે આ વાત તાર્કિક ઉદયનાચાર્ય પણ કુસુમાંજલિમાં કહી છે. [४६३] हेतुभूतिनिषेधो न स्वानुपाख्याविधिन च ।
स्वभाववर्णना नैव-मवधेनियतत्वतः ॥८॥
(મોક્ષાદિ) અકરમાતું થાય છે? ” એને અર્થ શું ? અર્થાત્ વાર્થનું અકસ્માત્ મવન એટલે શું ? ગરમા-કૂવન માં જે નગ્ન (૩) છે તેને ક્યાં અન્વય કરશો?
(૧) જે તમે ન અન્વય હેતુવાચક પદની જોડે કરશે તે અમર્મ એટલે દેત્રમાવે મવનં (હેતુ વિના જ ભવન) એ અર્થ થશે. (૨) જે નમૂને અન્વય ભવન કિયા સાથે કરશે તે અવારમા ભવ ને અર્થ હેતુનઅનામવ થશે. અને જે આ બે ય અર્થ માન્ય ન હોય તે
