________________
આત્મનિશ્ચય
૪૩પ યુતનાના ઉપયોગધર્મના પરિણામવાળે જે આત્મા છે તેને તે દયાનું જ ફળ મળે છે માટે તે વખતે ય તે તે દયાળુ જ કહેવાય. આ ઉપરથી નક્કી થાય છે કે હિંસાદિપરિણામ ઉપર જ હિંસાદિ છે અને તેના ફળની પ્રાપ્તિ છે. હિંસાદિ અને તેના ફળની પ્રાપ્તિ પરવ્યક્તિના ઘાત વગેરે સ્વરૂપ કિયાઓથી નથી.
એટલે હવે આત્મા હિંસાદિ ક્રિયાને કર્તા છે જ નહિ અને છતાં તેવા તેવા પરિણામને કર્તા છે માટે તે પરિણામોનુસાર સારા માઠાં ફળને ભક્તા બની શકે છે એ વાત નિશ્ચિત થાય છે. ૨૪૪ [૭૮૨) જય યુગે વન સ્થિતિ
न धर्मसुखयोर्यत्ते कृतनाशादिदोपतः ॥१०५।। દાન–હરણ :
વળી વસ્તુસ્થિતિ પણ એ જ છે કે બીજા કોઈને દાન દેવાથી ધર્મ થઈ જતું નથી અને બીજાનું દ્રવ્ય હરી લેવાથી કોઈ સુખ થઈ જતું નથી. જો તેમ થઈ જાય તે તે પિતાના સત્કર્મથી જે ધન મેળવ્યું છે તે બીજાને દઈ દેવાય એટલે તે ધનથી જે ભેગપ્રાપ્તિ પિતાને થવાની હતી તેને નાશ થાય. આમ કૃતનાશ ષ આવે.
અને કેઈ સત્કર્મ કર્યા વિના બીજાનું ધન હરી લઈને ૨૬૪. (૧) પ્રવ. સાર : ૩–૧૭, ૧૮. - (૨) વિ. આવ. ભાગ્ય: ૧૭૬૩, ૬૪.