________________
૧૭૧
મન:શુદ્ધિ [३१२] अनिगृहीतमना विदधत्परां,
न वपुषा वचसा च शुभक्रियाम् । गुणमुपैति विराधनयाऽनया,
बत दुरन्तभवभ्रममञ्चति ॥९॥ જે મુમુક્ષુ પિતાના મનને નિગ્રહ કરતા નથી તે ગમે. તેટલી ક્રિયાઓ-વાણીથી કે કાયાથી-ભલેને કરતે રહે તે પણ તેને કોઈ લાભ તે ન જ થાય પરન્તુ, “મનને નિગ્રહ, ન કરવા” સ્વરૂપ વિરાધના કરવાથી એને વિરાટ આ ભવરાનમાં ભટક્યા જ કરવું પડે. ૮૯
શિરૂ] નિશ્ચીતમના વિસરાતો,
नरकमृच्छति तन्दुलमत्स्यवत् । इयमभक्षणजा तदजीर्णताऽ,
नुपन तार्थ विकल्प क दर्थ ना ॥१०॥ મનને નિગ્રહ ન કરતે મુમુક્ષ તન્દુલીયા મલ્યની. જેમ કુવિકલ્પ કરવાના પાપે નરકના ઘેર દુઃખને પામે છે.
માત્ર મનથી જ તે વિષયને વિચાર્યા! કાયાથી. ભેગવી તે ન જ શકે! છતાં આ કે ઉલ્કાપાત મચી. જાય છે!
આ તે વગર ખાધાનું અજીર્ણ થયું કહેવાય !
૮૯. યોગશાસ્ત્ર: ૪-૩૪, ૪૩.
